Kamus Basa Sunda ( GURAWÉS - GUYUR )


tungan, tara atawa teu babari ngaro-
engang dina unggal padalisan; 3. pa- gusar, digusar, digusaran, dipotong

bah omongan nu geus diucapkeun; sa-
mingpin, lulugu: Batara Guru, lulugu
huntu supaya bérés; lemesna dipeper.

balikna tina gurat cai.
parabatara (déwa). gusur, ngagusur, narik nyéréd, mindah-
gurawés, gurangséng, lungkawing, hésé gurubag, kecap anteuran kana ragrag,
keun barang bari henteu sina ngangkat

diunggahanana, lantaran nanjeur ka-
labuh tigebrus: Treuk anu selip téh gu-
kabéh tina taneuh: ngagusur korsi, ba-

was témbok (sisi gawir atawa sisi ju-
rubag baé kana jurang!
ralak, rorodaan jsté.

rang). gurubug, ngagurubug, ngobahkeun gusruk, ngagusruk, ngosokan.
gurawil, tigurawil, ragrag tina tempat
awak kalawan ngagentak, lantaran gusti, sesebutan ka Allah atawa Pangé-

nu luhur lantaran kurang pageuh nye-
reuwas ku kacocog, kasundut jsté.
ran: Gusti Allah Nu Maha Suci.

kelan.
Si Gurubug, Si Cépot.
migusti, ngahormat kaleuleuwihi ka
gurayang, guntayang. gurudug, 1. kecap panganteur pagawé-
raja atawa ka kapala nagara jaman
guriang, bangsa lelembut (dina carita
an kana ngagusur barang nu rada beu-
féodal.

pantun) anu sakti.
rat; 2. kecap anteuran kana sora tu-
gumusti, hormat tur satia satuhu.
gurih, pelem.
tumpakan anu henteu ngageleser.
hurip gusti waras abdi (kekecapan),
gurilap, ngagurilap, témbong sakeu-
garadag-gurudug, digawé bari ru-
salamet raja (kapala nagara) katut ra-

deung (cahaya tina barang hérang
suh, henteu tartib.
hayatna.

nu obah). guruh, guludug. gutrek, kecap anteuran kana sora ba-
gurinda, batu asahan buleud nu bisa di-
ngaguruh, gumuruh, nimbulkeun
rang leutik nu paadu, saperti konci nu

goéngkeun, jadi barang nu diasahna
sora nu matak gandéng (kapal udara
diputerkeun dina liangna.

cukup diadekkeun baé.
jsté.). gutrut, kecap panganteur pagawéan ka-
gurinjal, ngagurinjal, ngobahkeun gurujag, kecap panganteur pagawéan
na nulis.

awak maké tanaga, supaya lésot tina
kana cara datang nu matak kagét.
ngagutrut, nulls rada lila.

panyekel batur. gurumut, ngagurumut, ngagembrong
gugutrut, gagaro (nu loba kutu jsb.).
Gurisa, ngaran pupuh jeung laguna.
bari ngégél, nyoco atawa ngahakan guwang-gawing, ngagawing bari ayun-
gurit, ngagurit, ngadangding, ngarang
nu digembrongna: Sireum ngagurumut
ayunan; gawing.

tembang.
gula; bandingkeu kurubut, ngurubut. guyah, diguyahkeun, digeuingkeun ba-

guguritan, hasil ngagurit. gurunggusuh, rusuh, gagancangan,
ri diobahkeun awakna.
gurita, 1. beubeur orok nu maké tali sa-
henteu tartib, henteu antaré. guyang, mandi dina kubangan (munding).

babaraha hiji, rambay, 2. ngaran sato guruntul, panambah bilangan kana ba- guyer, campur sawatara waktu kawas

laut sabangsa cumi-cumi nu loba leu-
rang leutik nu siga buleud: uyah sagu-
salaki jeung pamajikan kalawan teu

ngeunna sarta paranjang.
runtul jsté.
halal.
gurnita, kagurnita, kamashur. gurutak, kurutak, kecap panganteur guyub, saluyu, sahaté: teu guyub jeung
guru, 1. tukang ngawuruk atawa ngajar:
pagawéan kana datang (bari gegero-
batur, minculak, teu sarua jeung batur.

guru sakola, guru ngaji, guru penca
an ménta tulak jsté).
paguyuban, pakumpulan, organisasi

jsté.; 2. nurutkeun aturan: Ngarang gurutu, ngagurutu, kukulutus, gege-
jalma-jalma nu sahaté.

tembang kudu puguh guru lagu jeung
lendeng. guyur, geunjleung, ibur, éar.

guru wilangan, kudu nurutkeun atur- gurutuk, kecap anteuran kana sora ta-
guyur salelembur, éar sajajagat

an dang-ding-dung-na jeung bilangan
lapok kuda nu lumpat.
(kekecapan), pohara geunjleungna.

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

GAAL - GAGAL GÉMBANG - GÉROH GINJEL - GOCRAK
GAGALA - GALATIK GÉSAH - GEBRUG GODA - GOLÉTAK
GALAYAH - GAMBUH GEBRUS - GEGEK GOLÉTRAK - GOONG
GAMBUHANG - GANG GEGEL - GELENDUT GOPI - GOYOBOD
GANGAS - GANTUNG GELENDRUNG - GENDENG GOYOR - GUJIH
GANYAH - GARINTUL GENDING - GEREGESEUN GUJRUD - GUNDA
GARIS - GAYA GEREGETEUN - GETIH GUNDAL - GURAT
GAYABAG - GÉLOK GETOL - GIAN GURAWÉS - GUYUR

GIAT – GINGSIR

Kamus Basa Sunda ( GUNDAL - GURAT )


katénjona (paré keur mapak daun);
anu cagak buntutna kawas gunting,
gugupay, ngobahkeun leungeun tan-

harti injeuman, awéwé nu kakara bo-
buluna hideung meles.
da mileuleuyankeun (nu indit) jeung nu

ga anak dua, tegep kénéh, pikabo-
semu gunting, ngaran ajian nu wa-
ditinggalkeun.

goheun: Anak hiji keur gumeulis, anak
tekna bisa nyekel leungeun batur kala- gupek, diuk atawa ulin dina taneuh nepi

dua keur gumunda, anak tilu keur ku-
wan pageuh jeung matak nyeri.
ka kalotor papakéan.

musut. guntreng, gumbreng.
digupekkeun, dibeulikeun deui wak-
gundal, pangiring, biasana pangiring nu guntur, 1. caah; 2. guruh atawa gulu-
tu éta kénéh, upamana duit ladang

tumpak kuda.
dug.
paré terus dibeulikeun kana munding
gundalong, gulandong, palisir kulam-
asa kagunturan madu (babasan),
lantaran kaerong bakal batian, mun

bu atawa palisir gardéng panjang.
asa kacaahan madu, kacida atohna.
dijual deui.
gundam, ngomong dina keur saré.
ngaguguntur, guguntur. gupernemén, pamaréntahan nagara,
gundik, selir atawa parekan, awewe pi-
Gunung Guntur, ngaran gunung nu
baheula di Indonesia pamaréntahan

araan teu dikawin.
sok kadéngé ngaluarkeun sora saperti
Walanda nu ngajajah.
gundil, gundul, henteu buluan (paré ata-
guludug. gupernur, kapala daérah tingkat I, ka-

wa rambutan). gunung, tanah anu munjukul kacida lu-
pala propinsi.
gundu, 1. kaléci atawa muncang nu dipa-
hurna, saluhureun pasir, biasana lu-
gupernur jéndral, kapala pamarén-

ke ngalung; 2. sadiaan duit atawa ka-
hurna leuwih ti 600 m.
tahan nagara jajahan.

daharan.
ngunung-ngunung, numpuk nepi gupikan, gopikan.
gunduk, ngagunduk, numpuk, ngum-
ka siga gunung atawa mangrupa gu- gupit, heureut (jalan).

pul mangrupa gugunungan (batu, keu-
gunungan
gupitan, supitan, laut anu heureut

sik jsté.), ngumpul loba (duit).
gugunungan, 1. gunung tironan; 2.
antara dua daratan.
gundul, 1. lénang, teu buukan (sirah); 2.
parabot dalang, nu sok ditancebkeun guplek, gubleg, koclak.

béak, tatangkalanana (pasir atawa gu-
dina gebog, sok dipaké isarah lebah gupu, japati; robahan tina kupu.

nung); 3. polos, teu dibarisan (aksara
nunda/nyampeur carita (lalakon) ku
pagupon, pagupuan, kandang Japati.

Arab).
dalang. gupuy-gapay, rumpu-rampa, ka ditu ka

gugundulan, bubudugulan, budugul
sari gunung, tegep geulis katénjo-
ka dieu aya nu diétangan, biasana né-

teu maké kopéah, iket, topi jsb. (lalaki).
na ti kaanggangan ari ti kadeukeutan
angan duit pikeun kaperluan anu nga-
gunem, guneman, gunemcatur, ngo-
mah teu sabaraha.
desek.

mong silihtempas, badami.
tunggang gunung, ngaran wanci, gur, 1. kecap anteuran kana hurung; 2.
gung, kecap anteuran kana sora goong.
waktu panonpoé rék surup.
kecap panganteur pagawéan kana

gungclo, wancahan tina ari gung go-
ari umur tunggang gunung,
ngahurungkeun seuneu gedé.

ong disada, ari clo (gék) diuk lalajo.
angen-angen pecat sawed (pari- gura-giru, budra-bidru, rurusuhan.

Si Gungclo, budak nu kacida beukina
basa), sanajan geus kolot, napsu jele- guramé, ngaran lauk gedé sabangsa

lalajo wayang jsté.
lema mah kawas nu ngora baé.
sepat, sok nyieun sayang keur ngen-
gunggung, digunggung, diugung-
gunung luhur beunang diukur, la-
dogna.

ugung, diogo pisan.
ut jero beunang dijugjugan, tapi gurangséng, gurawés atawa lungka-

gunggungan, jumlah.
haté jelema najan déét teu ka-
wing.
gunggurung, kuluwung atawa got.
kobét (paribasa), nganyahokeun ka- gurandil, wadah dagangan nu sok di-
gunjaé, ngaran sarupa peuteuy.
hayang atawa eusi haté jelema nu di-
tanggung sabangsa tolok, ngan teu
guntay, misah tempat, pajauh jeung nu
rasiahkeun kacida héséna.
maké soko, teu maké turub, tara di-

boga (tanah atawa sawah): Nurut-
gunung kapitan sela (kekecapan),
tér.

keun aturan "landreform" teu meu-
budak awéwé nu boga lanceuk lalalki gurantil, ngagurantil, ngagurawil, tapi

nang aya tanah atawa sawah guntay.
hiji jeung adi lalaki hiji; sabalikna sela
bisa kénéh ngagantung henteu terus
guntayang, guguntayangan, lulun-
kapitan gunung.
ragrag; gurawil.

catan bari pupuntangan dina tangkal gunyeng, ngagugunyeng, 1. ngabe- guranyih, resep nukeur-nukeurkeun ba-

kai (monyét jsb.).
dol nu hésé lésotna; 2. ngajak bari
rang nu anyar kénéh dipiboga.
gunting, parabot paranti motong lawon,
keukeuh, teu meunang embung. gurat, 1. tapak patlot jsté. nu ditarik an-

keretas jsté. ku jalan dicapit atawa di- gupay, ngagupayan, ngobahkeun leu-
tara dua titik; 2. nasib, patokan ti

gencét ku dua seuseukeutna.
ngeun tanda nitah nyampeurkeun,
ajali.

srigunting, saéran, ngaran manuk
nyalukan ku isarah leungeun.
gurat batu (kekecapan), teguh tang-

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

GAAL - GAGAL GÉMBANG - GÉROH GINJEL - GOCRAK
GAGALA - GALATIK GÉSAH - GEBRUG GODA - GOLÉTAK
GALAYAH - GAMBUH GEBRUS - GEGEK GOLÉTRAK - GOONG
GAMBUHANG - GANG GEGEL - GELENDUT GOPI - GOYOBOD
GANGAS - GANTUNG GELENDRUNG - GENDENG GOYOR - GUJIH
GANYAH - GARINTUL GENDING - GEREGESEUN GUJRUD - GUNDA
GARIS - GAYA GEREGETEUN - GETIH GUNDAL - GURAT
GAYABAG - GÉLOK GETOL - GIAN GURAWÉS - GUYUR

GIAT – GINGSIR

Kamus Basa Sunda ( GUJRUD - GUNDA )

gujrud, geunjleung, ibur, cékcok nyarita- gulimpang, ngagulimpang, golém- gulutuk, ngagulutuk, ngaguling, nga-

keun kajadian goréng nu luar biasa.
pang.
gorolong bari kadéngé sorana (barang
gukgok, gok. guling, ngaguling, robah cicingna ka gi-
teuas anu henteu buleud bener, saper-
gul, 1. asup ka jero gawang nu dijaga ku
gir (barang panjang).
ti batu).

kiper lawan (bal); harti injeuman, hasil
ngagulingkeun, 1. ngarobah cicing- guluyur, ngaguluyur, 1. lancar, teu

(perkara nu diperjuangkeun); 2. ga-
na barang ka gigir; 2. harti injeuman,
rundag-randeg atawa teu kagok (ma-

wang nu dijaga ku kiper.
mocot, ngarurud kapangkatan batur.
ca, nyarita); 2. luyu basana, ngeunah

ngagulkeun, ngasupkeun kajero gul
baguling, paguling-guling, nukeur-
kadéngéna atawa dibacana (carita, ka-

pihak lawan.
keun barang teu maké tumpang.
rangan).
gula, jat amis nu dijieun tina lahang, tina
pagulingan, pangkuleman; lemesna gumati, ati-ati, saregep.

cai tiwu jsté.
tina enggon, tempat saré. gumawang, 1. gumiwang, cahayaan,

gula kawung, gula jawa, gula nu di-
gulinggasahan, ngedeng bulak-balik
hérang; giwang; 2. kacipta, ngalang-

jieun tina lahang.
teu daék saré, lantaran aya kanyeri
kang dina ingetan.

gula kalapa, 1. gula tina lahang kala-
atawa aya nu dipikiran. gumbira, atoh, senang haté.

lapa, 2. gula kawung anu keur manjing gulinting, gulitik. gumbreng, guntreng, cacarita lila dua-

diguis dicampuran parud kalapa. gulipak, ngagulipak, ngaguling nepi ka
an, sorana lalaunan.

gula moté, gula pasir, gula tina tiwu
nyangigir, labuh ngaguling. guméla, buméla; béla.

buatan pabrik, muruluk kawas keusik. gulo, érgulo, ngaran sarupa kembang guménak, méménakan, niron-niron mé-

gula batu, gula pasir nu dikokolakeun
eros, warnana beureum kolot.
nak adigung.

deui jadi tingguruntul kawas batu. gulubur, ngagulubur, alus katénjona gumitut, humitut, kulub atawa bubuy

gulali, ngaran amis-amis tina gula sina
(papakéan).
beubeutian (boléd, sampeu, suuk

jadi liat.
saguluburan, sakeudeung alusna,
jsté.) can asak pisan sok disebut nga-

gula palu, gulali anu tuhur digulun-
teu awét: Barang murah mah biasana
hudang hitut.

tungkeun sagedé-gedé ramo.
ngan ukur kapaké saguluburan. gumiwang, gumawang.

kasakit gula, diabetes, kencing ma- guludug, guruh aweuhan sora gélédég. gumujeng, lemesna tina seuri.

nis. gulukguk, kecap anteuran kana sora gumuling, kakara bisa gulang-guling, ta-

gula gumantung, gantung.
bagong.
can buluan (anak manuk dina sayang).
gulak-giluk, giluk. gulung, ngagulung, 1. nguluntung, jadi gumurih, sesedengna pelem (ngeunah);
gulali, gula.
mangrupa barang buleud panjang (ba-
Nu hudang ngajuru (mimiti) sanggeus
gulanggapér, ngagulanggapér, mu-
rang nu asalna ngampar atawa mébér);
opat puluh poé (sok disebut balik deui

lak malik ngusapan mencétan, nge-
2. ngahiji pasedek-sedek, ngagonyok
ka parawan).

dengkeun, ngahudangkeun jsté. (dina
(jelema atawa sato). gumpluk, jumpluk, gundukan: imah sa-

ngurus nu gering).
ngagugulung, mulasara enya-enya:
gumpluk, sawatara imah ngariung mi-
gulang-gulang, nu ngajaga kaamanan
ngagugulung nu gering jsté.
sah ti nu séjén.

karaton jeung kasalametan raja-raja
sagulung-sagalang, mindeng silihtu-
gugumplukan, ngarupakeun sawata-

baheula.
lungan, babarengan digawé jsté.
ra gumpluk: pibuateun gugumplukan,
gulangkep, baraya gulangkep, bara-
dadar gulung, dadar.
aya sababaraha enclok, tacan salega-

ya nya ka indungna nya ka bapana. guluntang, ngaguluntang, nyarita lila,
na pasawahan.
gulawing, ngagulawing, ngagantung
nyaritakeun dongéng panjang jsté. guna, aya atawa loba gawéna, beunang

bari rada guwang-gawing. guluntung, guluntungan, hiji-hiji sa-
dipaké keur rupa-rupa kaperluan, bisa
gulet, dalit, kacida layeutna (dua sobat).
gemblengna, weuteuh, henteu dibagi-
ngadatangkeun hasil: Kalapa, kawung
gulidag, ngagulidag, ngocor gedé (wa-
gabi: cabé atawa céngék guluntungan,
loba gunana; Jalma ngedul taya guna-

lungan, solokan).
teu dibeulahan atawa teu dikeureutan,
na.
guligah, ngaguligah, ngarasa tagiwur,
teu diréndos; awi guluntungan, awi sa- gunasika, ngagunasika, ngaganggu,

henteu tengtrem, mikiran perkara nu
teukteuk-sateukteuk henteu dibeulah-
ngaruksak.

hésé diputusna atawa mikiran buah ha-
an. gunawijaya, ngaran sarupa batikan.

té nu jauh. gulusur, ngagulusur, nyorodot lalaun- gunda, ngaran tutuwuhan nu sok jadi
guliksek, ngaguliksek, ngadesek supa-
an (taneuh urug), antel kana taneuh
ku manéh di sawah atawa di ranca,

ya batur ngaluarkeun rasiahna ku rupa-
tuluy maju lalaunan; bandingkeun go-
daunna alus, beunang dilalab.

rupa pertanyaan.
losor.
gumunda, kawas daun gunda, alus

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

GAAL - GAGAL GÉMBANG - GÉROH GINJEL - GOCRAK
GAGALA - GALATIK GÉSAH - GEBRUG GODA - GOLÉTAK
GALAYAH - GAMBUH GEBRUS - GEGEK GOLÉTRAK - GOONG
GAMBUHANG - GANG GEGEL - GELENDUT GOPI - GOYOBOD
GANGAS - GANTUNG GELENDRUNG - GENDENG GOYOR - GUJIH
GANYAH - GARINTUL GENDING - GEREGESEUN GUJRUD - GUNDA
GARIS - GAYA GEREGETEUN - GETIH GUNDAL - GURAT
GAYABAG - GÉLOK GETOL - GIAN GURAWÉS - GUYUR

GIAT – GINGSIR