Kamus Basa Sunda ( RUNTUH - RUYUNG )

runtuh, rubuh (imah, tangkal jsté.).
pangruru, kasay.
Moskow.
runtut, layeut. rurub, samping kebat jsb. keur nuruban rusiah, rasiah.

runtut-raut, runtut-rukun, rukun.
mayit. rusuh, 1. ribut; 2. (rurusuhan), gagan-
runtuy, ngaruntuy, marélé atawa ngan-
dirurub, dirimbunan ku rurub.
cangan lantaran sieun teu kaburu atawa

tay. ruruba, sogokan duit atawa barang nu di-
sieun teu anggeus (teu bisa datang) di-

runtuyan, paréléan maké nomor terus.
bikeun ka gegedén, supaya nyaaheun
na waktuna.
rup, kecap anteuran kana dirungkup atawa
(asiheun) ka nu méré: Nu méré ruruba
ngarurusuh, nitah gagancangan.

dirimbunan.
tangtu aya garadna, lain méré kalawan
rurusuh, karusuhan, kaributan, huru-

rup ku padung rap ku lemah, rap.
iklas.
hara.
rupa, lemesna rupi, 1. warna: bodas, hi-
ngarurubaan, méré ruruba, méré so-
ngarusuhkeun, ngayakeun kaributan

deung jsté.; 2. bangun, wanda: buleud,
gokan.
atawa huru-hara.

geulis, jangkung jsté. rurubed, rubed. rusul, rasul.

mangrupa, geus boga rupa jadi: Tala- rurud, (taneuh) kabawa ku cileuncang: rut, rukutuk.

ga Bandung ayeuna mangrupa padatar-
Taneuh gundul babari pisan rurudna di- rutak-raték, sagala kurang jeung teu bé-

an anu gegek pangeusina.
na usum ngijih, babari kabawa ku cai.
rés, kaciri teu kaurus (warung, dagang-

ngarupakeun, ngawangun, jadi: Batu-
dirurud, 1. dibedol ka handap (nu keur
an jsté.): Ari geus beurang mah warung

batu karang di laut lila-lila ngarupakeun
naék atawa aya di tempat nu luhur); 2.
(dagangan) Nyi Rahmalia téh rutak-ra-

pulo-pulo laleutik.
dipénta atawa dilaanan kalawan paksa
ték pisan.

sakarupa, sarua warnana atawa ba-
(papakéan); harti injeuman, dilepas ata- rute, jalan nu rék disorang atawa nu sok

ngunna.
wa dipocot.
disorang: Rute Jakarta-Bandung ku mo-

rurupaan, patut: Ari rurupaan siga ke- rurug, lurug.
bil bisa disorang jero 3 jam.

dok bakal. ruruh, luruh. rutin, biasa, sapopoé: pagawéan rutin,

rupana, kawasna: Rupana mah éta je-
piruruhan, wadah runtah.
pagawéan sapopoé.

lema téh rék ka dieu.
piruruhan dikatengah-imahkeun ruum, seungit: pandan ruum; lampuyang
rupek, heurin, henteu lalega (imah jsté.).
(paribasa), urut réncang dijadikeun patih
ruum, pandan wangi, lampuyang seu-
rupi, lemesna tina rupa.
goah.
ngit.
rupia, ngaran duit RI: sarupia = 100 sén: ruruhit, bagian useup, jamparing jsb. nu ruwed, rubed.

Duit sarupia taun 1974 geus teu laku ka-
nyangked handapeun seuseukeutna. ruyat, bulan mimiti tanggal (hiji), sok dite-

na oncom-oncom acan. rurumpaheun, lemesna tina datang: ker-
ngetan témbongna dina rék ngamimitian

rurupiaan, sawatara rupia: Comro har-
sa rurumpaheun, kersa sumping (ka tem-
jeung namatkeun puasa (bulan Rama-

gana ngan ukur rurupiaan.
pat nu laip, ka imah nu jadi sahandapeun
dan).
rupihan, jambé rupihan, jambé mang-
jsté.). ruyuk, rungkun nu kacida rembetna.

garan. ruruncang, runcang. ruyung, bogor, bagian nu teuasna tina
rupit, gupit, heureut (jalan). ruruntuk, urut: ruruntuk korsi, urut korsi,
tangkal kawung (rupana semu hideung).
ruru, ngaruru, ngosokan awak ku kasay
korsi butut; ruruntuk ronggéng, urut
ngaruyung, kawas ruyung (tangkal ka-

keur mandi supaya beresih tina daki.
ronggéng, awéwé kolot urut ronggéng.
lapa, gombong nu kacida kolotna).

diruruan, dikosokan ku batur keur man- ruseb, rungseb.
dawuk ruyung, ngaran ules kuda, da-

di. Rusia, ngaran nagara di Éropa, dayeuhna
wuk semu hideung.

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

RAANG - RAGAB RASIONIL - RAWING RIEUS - RINGKES
RAGAJI - RAJAWALI RAWIT - RÉCOK RINGKID - RIYEG
RAJAWISUNA - RAMBAY RÉCOL - RÉNDÉNG RIZKI - ROMBAK
RAMBÉT - RAMPÉOL RÉNDON - RÉRAB ROMBÉH - ROROG
RAMPÉS - RANGGAH RÉRÉGAN - REGED ROROGOH - RUDAT
RANGGAKGAK - RANGU REGÉH - RENA RUDES – RUMAS
RANJAH - RARAB RENCAH - REREMPON RUMASA - RUNTIK
RARABI - RASIAH REREP - REUNEUH RUNTUH - RUYUNG

REUNGAS - RIDUH

Kamus Basa Sunda ( RUMASA - RUNTIK )


can ngalemah: Nu anyar pindah biasana
luhurna rata.
leuweung.

sok ngarumas, lantaran kaayaan hawa,
awak runcang, awak nu kulitna geus
maung sarungkun (babasan), tung-

cai jsté.
paréot.
gal baraya, lain nu lian (sakaruhun), ta-
rumasa, rasa.
karuncang, kaganggu: Lir kapuk kahu-
pi dina bendengna alahbatan jeung deu-
rumatik, rematik, incok.
janan, kapupul ku tumpuh bayu, karun-
ngeun-deungeun haseum: Kaasup ma-
Rumawi, Rum.
cang ku kabingbangan, basa bujangga
ung sarungkun pamongdésa téh giliran
rumbah, lemesna tina kumis.
R. Suriadirédja dina Waw. Karjitawedi-
Bapa Suta jadi lurah mah, nu jadi jurutu-

lalab-rumbah, rupa-rupa lalab; harti
ningrat.
lis kaponakanana, nu jaradi tuakampung

injeuman, barang murah. runcu, matak susah, upamana kudu min-
kabeh ogé bondoroyotna, tapi kadéngé-
rumbay, ngarumbay, ngarunday (buuk
deng ninggalkeun imah pikeun nempo nu
na téh teu weléh hung-héng pagétréng,

panjang nu teu digelungan jsté.).
dirawat di rumah sakit jsb.
silihkakalakeun, da padahayang ngare-
rumbé-rumbé, rurumbé, rarawis. runday, ngarunday, ngarumbay (buuk
but kalungguhanana (jadi lurah).
rumbét, rembet, rumpil.
panjang teu digelungan). rungkunuk, runggunuk.
rumegag, agag-agagan, teu wani ujug-
rundayan, turunan, anak incu jsté. rungkup, ngarungkup, ngalungkeun

ujug pok ngomong atawa prak digawé.
ngarundaykeun, boga turunan.
heurap sina mébér supaya lauk karung-
rumeuk, bureng, henteu bersih (kaca) ata-
kecap rundayan, kecap asal nu dira-
kupan.

wa henteu tétéla (tulisan).
rangkénan saperti: endog jadi: ngen
karungkup, katutup ku heurap; harti
rumojong, rojong.
dog, ngarendog, endogan, diendogan,
injeuman, 1. éléh kapinteran atawa éléh
rumpak, rempak.
diendogkeun, umendog.
kakawasaan; 2. kasawur, teu kadéngé

rumpak jami, rumpak jarami, saba- rungah-ringeuh, pungak-pinguk, rangah-
sabab aya sora nu leuwih tarik.

da dipibuatan (sawah), jaramina geus ra-
reungeuh; reungeuh. rungrum, ngarungrum, ngempuk-ngem-

rebah (karumpakan): Jaman molah sa- rungga, nu hésé disorangna di jero cai
puk "haté awéwé".

wah (melak paré) sataun sakali mah,
(leuwi) lantaran mangrupa hahalang (ca-
rungruman, omongan manis pikeun

rumpak jami téh minangka reureuhna ta-
das réngés, tunggul dapuran awi bawa
mukpruk haté awéwé.

neuh, teu cara ayeuna dibiasakeun mo-
caah jsté. ). rungseb, ruseb, loba cucukan (lauk cai).

rékat atawa malik jarami, dipeleter sa- runggunuk, ngarunggunuk, siga gun rungsing, sakeudeung-sakeudeung ceurik

wah (tanah) téh.
dukan nu kacida gedéna: Ti kajauhan
(budak) lantaran aya kanyeri jsté.

tunggul diparud (dirarud), catang
geus katénjo gunung ngarunggunuk;
ngarungsing, barangpénta teu eureun-

dirumpak (paribasa), parud.
bandingkeun renggenek.
eureun, tampolana bari ceurik.
rumpay, ngarumpay, ngarumbay (suku runghal, ngarunghal, kawin miheulaan rungsit, sanget, angker, dicicingan ku

nu diuk dina korsi jsté.).
lanceuk.
bangsa lelembut nu sok ngaganggu ka
rumpil, hésé disorangna (jalan).
dirunghal, dipiheulaan kawin ku adi.
nu laha-loho.
rumpon, rumpun, panyumputan lauk nu
karunghal, kapiheulaan kawin ku adi: rungu, ngarungu, ngareungeu, ngada-

dihaja dijieun di cai tina régang-régang
Baheula mah ngarunghal téh kaasup
ngu; dangu.

jsb.
anu dipahing pisan, lantaran (cenah) runtag, ruksak, burak (nagara).
rumpung, sumpung, potong nepi ka misah:
sok aya matakna ka nu di atawa ka-
runtag iman (harti injeuman), pecat

Téko téh geus rumpung siritna.
runghal.
iman: Kurang-kurang kuatna mah nahan
rumpuyuk, ngarumpuyuk, rubuh ata- rungkad, runtuh jeung akar-akarna: Tang-
gogoda jaman ayeuna, matak runtag

wa ngarubuhkeun manéh bangun leu
kal nu rungkad ku angin akarna cunga-
iman.

leus: Ngarumpuyuk lir dipupul bayu, ru-
kang ka luhur. runtah, rupa-rupa babala nu sok dipiceun

buh kawas taya tangan pangawasa. rungkang, hésé dibawana lantaran teu bi-
(ka jarian).
rumus, ringkesan, patokan jsté. dina élmu
sa diringkeskeun saperti méja, korsi, la-
ngaruntah, ngabalaan imah atawa pa-

pasti, élmu ukur jsté.: Rumus kuriling sir-
mari nu galedé.
karangan jsté. ku runtah.

kel nya éta: pi (= 22/7) X gurat-tengah.
rungkang-rangkéng, rupa-rupa ba-
pangruntahan, piruruhan, jarian tem-

ngarumuskeun, nyusun kalimah nu
rang nu rungkang saperti rérénténg jsb.
pat miceun runtah.

ringkes tapi keuna, perkara putusan si-
cucuk rungkang, nu hésé disorangna runtang-ranting, coréngcang, tinggal sa-

dang jsté.
di nu rembet atawa bala (di leuweung).
eutik daganganana (warung) atawa pa-
runcang, ruruncang, bagian nu legok te- rungkun, gundukan tutuwuhan nu teu pa-
rabotna (imah).

ngah-tengah biwir luhur: Béjana jalma
ti laluhur sarta ngarampidak, sok aya nu runtik, runtik galih, nalangsa, sedih ata-

kajajadén euweuh ruruncangan, biwir
dipaké padumukan (panyumputan) sato
wa prihatin; lemesna tina juwet.

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

RAANG - RAGAB RASIONIL - RAWING RIEUS - RINGKES
RAGAJI - RAJAWALI RAWIT - RÉCOK RINGKID - RIYEG
RAJAWISUNA - RAMBAY RÉCOL - RÉNDÉNG RIZKI - ROMBAK
RAMBÉT - RAMPÉOL RÉNDON - RÉRAB ROMBÉH - ROROG
RAMPÉS - RANGGAH RÉRÉGAN - REGED ROROGOH - RUDAT
RANGGAKGAK - RANGU REGÉH - RENA RUDES – RUMAS
RANJAH - RARAB RENCAH - REREMPON RUMASA - RUNTIK
RARABI - RASIAH REREP - REUNEUH RUNTUH - RUYUNG

REUNGAS - RIDUH

Kamus Basa Sunda ( RUDES - RUMAS )


tabeuhanana terebang dikawihan jeung
na aya ceuk umat Buda.
jeung sujud.

diigelan.
jaman rumuhun, jaman baheula. rukun, 1. perkara nu wajib; 2. rapih, lulus,
rudes, ludes.
teu ruhun, teu badé ngalalangkungan:
tara paséa.

tumpur rudes, ludes.
Teu ruhun Bapa, sim abdi mah ngiringan
rukun Islam, perkara nu wajib pikeun
rudet, juwet, matak susah batur, teu beu-
baé.
umat Islam (sahadat, salat, puasa, ja-

nang dibeberah, teu puguh kahayangna ruhruy (bubuahan), katénjo loba geus ara-
kat, munggah haji).

(biasana budak ogo).
sak, (karonéng atawa bareureum) dina
rukun wulu, nu wajib dilakukeun waktu

ngarudetkeun, matak rudet batur.
tangkalna.
wulu (niat, ngumbah beungeut, ngum-
rudin, dangdanan anu kacida lumayanna, rujad, ruksak dipaksa: Panto nu teu beu-
bah leungeun, ngusap sirah, ngumbah

deukeut-deukeut kana nista: Nu baréto
nang dibuka, diteumbrag nepi ka rujad,
suku, tartib).

sok ginding baé téh, ayeuna mah jadi
nepi ka muka tapi ruksak.
karukunan, karapihan, kalulusan.

rudin, da bandana béak dipaké rucah.
ngarujadkeun, ngaruksak kalawan
runtut rukun, runtut raut, répéh-rapih.

ngarudin, maké pakéan nu lumayan ka-
paksa sina paburantak.
rukun tatangga (RT), karukunan an-

cida: Montong ngarudin kitu kasebutna rujak, 1. ngaran kadaharan (kalapa, alpu-
tara tatangga jeung tatangga.

ka ondangan mah, matak dihina batur,
ket, cangkaléng jsté.) nu dicaian ku sirop rukutuk, kecap panganteur pagawéan ka-

boga-boga pakéan aralus.
atawa cai gula sarta biasana maké és; 2.
na kalahajat atawa bubuang.
rudira, ludira.
petis, nya éta boléd, bonténg, buah ngo- Rum, Erum, ngaran nagara baheula, da-
rugel, lemesna tina rugi.
ra jsté. dikeureutan aripis tuluy dibanjur
yeuhna Roma.
rugi, lemesna rugel, 1. kaleungitan sabagi-
ku sambarana (sambelna).
angka Rum, angka ti nagara Rum nu

an tina modal, boh modal dagang, boh
rujak uleg, petis didadak sambarana
nepi ka ayeuna masih kénéh dipaké di

modal hirup: Upama barang nu hargana
(digalokeun dina coét gedé).
mana-mana: I (= 1), V (= 5), X (= 10)

Rp 1.000,- dijual Rp 750,- urang rugi Rp
rujak-bebek, rupa-rupa buah nu ke-
jsté.

250,- leungit modal Rp 250,-; Ku caah
sed dibebek jeung sambarana dina lu- rumah, imah.

unggal usum ngijih urang Lakbok rugi
lumpang.
kasarumahan, kaasupan roh jalma nu

mangyuta-yuta rupia unggal taun, leu-
rurujakan, rupa-rupa rujak, biasana di-
geus maot atawa kaasupan jin.

ngit modal hirup; 2. sangsara, teu mang-
nu tingkeban atawa keur nyuguh.
rurumah, rurumahan, sarupaning wa-

gih kasenangan: Nu teu nurut kana pa-
ngarujak sentul (kekecapan), nya pi-
dah barang, minangka imahna; rurumah-

réntah Allah, di ahérat bakal rugi.
cung nya hulu maung, batur ngalér ieu
(an) jam témbok atawa jam nangtung,

dirugikeun, 1. dijual kalawan rugi; 2.
ngidul (nu teu ngarti kana maksud
wadah jam nu siga lamari leutik.

ngarandapan rugi ku polah batur jsté.
omongan batur atawa teu ngabandung-
rumah tangga, urusan imah-imah nu

parurugi, pangganti rugi: Nu tanahna
an).
geus laki-rabi atawa nu geus hirup sora-

kasempog ku jalan anyar, meunang pa- ruji, sarigsig.
ngan.

rurugi sakadarna. rujit, 1. kotor pisan, pikageuleuheun; 2.
rumah sakit, tempat ngarawat nu ga-
rugul, rigil.
hésé diurusna (budak).
rering, supaya unggal poé katalingakeun
rugrag, karugrag.
ngarurujit (harti injeuman), ngotoran,
ku dokter atawa ku jururawat.
rug-reg, reg.
mitenah nu matak aéb.
rumah obat, apoték atawa toko nu
rugrug, rubuh, ambrug.
ngarujitkeun, ngahésékeun ka nu ngu-
ngajualan ubar-ubaran.
ruhay, cahayaan atawa seuneuan tapi teu
rus.
rumah makan, réstoran, losmén, wa-

hurung: Mun rék manggang saté, kudu ruju, ngaruju, malikan popotongan samé-
rung tempat ngadon dahar-leueut.

sina ruhay heula arengna.
méh lubar idah (teu kudu dirapalan deui).
rumah bola, tempat notog bola.
ruhak, seuneu areng, méméh pareum jadi rujuk, satuju, panuju. rumahuh, rahuh.

lebu.
ngarujukan, ngarempugan, nyaluyuan. rumamat, ramat.
ruham-rahém, capék-rahém, barangda- rukem, ngaran tangkal jeung buahna nu rumang, baranang, rapang (damar loba

har sautak-saeutik sawatara lilana bari
siga lobi-lobi, ngan rada leutik jeung ra-
katénjo ti kajauhan).

teu cicing: Entong ruham-rahém baé,
sana amis, tangkalna cucukan, kaina sok rumanggieung, leumpang semu nu ripuh,

sok tara ponyo dahar!
dijieun iteuk.
kawas rék labuh (nu gering atawa nu hu-
ruhun, mimiti atawa ti heula. ruket, raket, dalit (sobat).
dang gering).

karuhun, kolot-kolot nu hirup heulaeun rukmi, permata. rumangsang, rangsang.

urang baheula.
rinukmi, ditarétés ku permata. rumaos, lemesna tina rumasa; rasa.

Sang Rumuhun, Déwa nu pangheula- ruku, dongko keur salat, antara nangtung rumas, ngarumas, ngarasa teu biasa, ta-

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

RAANG - RAGAB RASIONIL - RAWING RIEUS - RINGKES
RAGAJI - RAJAWALI RAWIT - RÉCOK RINGKID - RIYEG
RAJAWISUNA - RAMBAY RÉCOL - RÉNDÉNG RIZKI - ROMBAK
RAMBÉT - RAMPÉOL RÉNDON - RÉRAB ROMBÉH - ROROG
RAMPÉS - RANGGAH RÉRÉGAN - REGED ROROGOH - RUDAT
RANGGAKGAK - RANGU REGÉH - RENA RUDES – RUMAS
RANJAH - RARAB RENCAH - REREMPON RUMASA - RUNTIK
RARABI - RASIAH REREP - REUNEUH RUNTUH - RUYUNG

REUNGAS - RIDUH