Kamus Basa Sunda ( TELOR - TENGEN )

telor asin, 1. endong meri nu diasin; 2.
injeuman, dicaritakeun satarabasna.
katempuhan buntut maung (pariba-

ngaran warna saperti endog meri nu tembus, parat: Téng waja henteu tembus
sa), teu pupuguh nanggung kasalahan

diasin, warna bulao langit.
ku pélor bedil, teu bisa nepi ka totos ata-
batur.
telu, tilu.
wa tosblong. tempur, 1. tempuh; 2. gebar (bilangan la-

mintelu, 1. dulur mintelu, dulur turunan
tembusan (surat), lambaran kadua
won): satempur = sagebar, salambar

katilu, anak paman (bibi, ua) mindo; 2.
jsté. nu diketik maké kertas karbon.
panjang.

ngaran tatabeuhan bagian gamelan. temen, nemen, enya-enya, lain heureuy. temu, tinemu, pinanggih atawa meunang:

pertelon, robahan tina perteluan (per-
satemenna, saenyana, saéstuna.
teu tinemu kamarasan, teu meunang ka-

tiluan), tempat ngahijina jalan ti tilu ju-
temen-tinemenan, temen wekel,
marasan, teu pinanggih jeung kasenang-

rusan, jalan ngolécér.
enya-enya usaha atawa ihtiar bari tawe-
an.

mertelon, ngabagi hasil tanah, sabagi-
kal.
panemu, pamanggih, luang.

an keur nu boga tanah, dua bagian keur
konéng temen, konéng bener nu sok
élmu panemu, élmu pangaweruh

nu ngagarap atawa sabalikna; banding-
dipaké sambara.
jeung luang.

keun maparo.
awi temen, awi nu siga awi tali, tapi temulawak, konéng gedé, sok dipaké
teluh, jampé pamaké keur hasud ka batur,
ipis, kurang kuat dipaké dangdanan,
ubar.

sina gering atawa sina maot; banding-
alus dipaké rakit (kacida ngambangna). teng, kecap panganteur pagawéan kana

keun werejit. temon, nemonan, manggihan atawa
leumpang atawa lumpat.

neluh, nyilakakeun batur ku teluh.
nyampeurkeun ka nu nyalukan.
tung-teng, teng ka ditu, teng ka dieu:

tukang teluh, jalma hianat nu sok ne-
sapatemon, sacombana, saresmi; ban-
Jalma tung-teng néangan budak nu leu-

luh.
dingkeun temu.
ngit teu puguh-puguh, sababaraha jele-

teluh baraja, ngaran sarupaning kasa- tempat, 1. enggon atawa wadah; 2. pa-
ma tinggaridig ka ditu ka dieu

kit sarap, sok ngalenggerek upama nénjo
matuhan ungkluk. tengah, 1. paro atawa per dua; 2. tempat

getih loba, kawas nu diteluh.
nempatan, nyicingan.
nu (kira-kira atawa persis) sarua ang-

teluh kéjo, ngarasa tunduh lantaran
ditempatkeun, diwadahan (barang),
gangna ti unggal sisi atawa ti tungtung

seubeuh teuing dahar.
atawa dibéré tempat cicing atawa tem
duanana: Puseur sirkel ayana persis di

teluh anggel, teu ngareunah rarasaan,
pat digawé (jelema): Lolobana pagawé
tengah, di tempat nu sarua anggangna

lantaran seubeuh teuing saré.
nagara téh hayang ditempatkeun di ko-
ti sisi mana baé; Di tengah perjalanan
teluk, bagian sisi laut nu nyolok ka darat;
ta baé.
atawa di satengahing jalan, di tempat

sabalikna tina tanjung. tempo, nempo, 1. nujukeun atawa nga-
nu kira-kira sarua jauhna ti panginditan
temah, kajadian.
rahkeun panénjo ti tempat nu diwatesan
jeung ti nu dijugjug.

temahna, kajadianana atawa balukar-
(lawang panto jsté.) ti jero ka luar ata-
satengah, 1. saperdua, ½; 2. méh sa-

na.
wa sabalikna pikeun nénjo sarupaning
rua jeung: satengah lumpat, méh sarua

pitemaheun, pibalukareun, perkara nu
barang jsb.: Kuring nempo ka luar, sa-
jeung lumpat, leumpang gancang pisan.

bakal kajadian.
bab aya nu pupuntenan, hayang nénjo
nengah, maparo; paro.

nemah, mondokan (awéwé).
saha nu pupuntenan.; 2. néang atawa
nengahkeun, maparokeun (sawah

nemahan, ngarandapan atawa ngala-
ngalayad: nempo nu gering, néang ata-
jsté.).

konan: nemahan pati.
wa ngalayad nu gering.
tengahan, ngaran duit logam (baheu-

temah wadi, ngabédakeun hadé jeung
nempoan alak-ilik aya nu ditéangan:
la), pangajina ½ rupia.

goréng: Budak leutik mah can nyaho te-
Ma Iti dodongkoan nempoan kolong, su-
buana panca tengah, dunya, diang-

mah wadi, can bisa ngabédakeun mana
gan aya hayamna, alak-ilik ka kolong.
gap aya di tengah alam kabir.

nu hadé, mana nu goréng.
tempa-tempo, sababaraha kali nem-
panengah, jelema nu lanceukna sarua
tembang, basa dangdingan maké aturan
po: Ulah sok tempa-tempo ka kamar ba-
lobana jeung adina, jadi aya di tengah:

pupuh; lemesna sekar.
tur, teu pantes!
Arjuna sok disebut putra panengah Pan-

nembang, ngalagukeun tembang; le- tempuh, nempuh, ngarurug atawa nara-
dawa.

mesna mamaos.
jang.
satengah buah leunca (kekecapan),
tembé, nembé.
nempuhkeun, neumbleuhkeun, ngabo-
kurang ingetan, méh sarua jeung gelo.
tembey, mitembeyan.
ngankeun ka batur sarta ménta ganti. tengangé, tangangé, tengah poé.
tembrak, nembrak, katémbong kalawan
katempuhan, kudu ngagantian atawa tenga-tengo, tempa-tempo atawa laha-

atra atawa écés, taya aling-aling.
kudu menerkeun lantaran urang nu sa-
loho.

nembrakkeun, disina nembrak; harti
lah. tengen, lemesna tina katuhu; sabalikna ti-

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

TA - TAGIH TASJID - TAWAR TINGGUR – TITIK
TAGIWUR - TAJI TAWARUK - TÉH TITIMPLIK – TOGÉL
TAJIL - TALAK TÉHÉR - TÉMBONG TOGÉNCANG – TOMPÉR
TALANG - TALI TÉMBRÉS - TÉRÉ TOMPLOK – TONJOL
TALIGANCA - TAMBALUNG TÉRÉH - TEGÉK TOONG – TOTOG
TAMBANG - TAMPI TEGÉL - TELON TOTOK – TU
TAMPIAN - TANDA TELOR - TENGEN TUA – TUKANG
TANDAK - TANGGAL TENGER - TEREBANG TUKEUR – TUMA
TANGGALUNG - TANGKARAK TEREGOS - TEULEUM TUMALAPUNG – TUNA
TANGKAY - TANJUNG TEULEUNG - TIBRA TUNANGAN – TUNGTIK
TANPA - TAPOK TICATROK - TILAS TUNGTUN – TURUGTUG
TAPRAN - TARÉPTÉP TILAWAT - TIMU TURUG – TUTUG
TARÉTÉS - TASIK TIMUN - TINGGAR TUTUH – TUYUNG

Kamus Basa Sunda ( TEGÉL - TELON )

tegél, negél, kuat nahan tanaga jeung pa-
maksud, laksana kahayang.
kateleg, kabeureuyan atawa kateureuy

molah lawan, hésé diéléhkeun ku musuh.
nekanan, nohonan, nyumponan (jangji
(teu dihaja).
tegér, useup pondok talina nu sok dita-
jsté.). telegram, surat kawat.

heunkeun (ditancebkeun jeujeurna) ti so- teka-teka, ngaran sarupaning insékta sa-
telelgram radio, telegram nu ditepi-

ré (sareupna) nepi ka isuk, biasana nu
bangsa légé, warnana alus, hérang, hé-
keun ku radio maké tanda-tanda Morse.

diarah lauk jarah.
jo katumbirian. telek, lelek.

negér, masangkeun (naheunkeun) te-
encit (lawon) teka-teka, lawon nu
ditelek-telek, diawas-awas, diilikan ka-

gér.
rupana hérang kawas teka-teka.
lawan telik atawa enya-enya.

ditegérkeun, disina kawas tegér tekem, ditekem, dituruban bari rada di- telekin, talkin.

(useup biasa nu henteu dicekelan jeu-
teueulkeun ku dampal leungeun nu rada telekung, sabagian tina mukena anu nu-

jeujeurna, ditancebkeun atawa digolér-
dikerungkeun.
tupan sirah waktu salat.

keun).
satekem, sakeupeul (pupucukan beu- telen, lemesna tina teureuy.
tegel, negel, motong, neukteuk; banding-
nang ngundeur jsté.).
nelen, neureuy.

keun tugel. teken, neken, neueul atawa neueulkeun; teleng, ngaran tutuwuhan ngarambat,

negel keras, matak nyeri haté, matak
harti injeuman, maksa ku jalan lemes.
kembangna siga kembang jaat, warnana

raheut haté (omongan, pertanyaan).
teteken, lemesna tina iteuk.
biru.
tegep, hadé rupa atawa hadé tagog (si- teki, ngaran sarupaning jujukutan nu beu- telenges, gangas, resep nganiaya, teu

kep).
tian sarta séléran saperti bolang (henteu
boga rasa karunya.
teger (haté), tetep kuat atawa ayem, hen-
nyeuweu) hésé dibasmina; bandingkeun telenjeng, kecap panganteur pagawéan

teu mangsar-mingsir; bandingkeun tegar.
tiké.
kana ujug-ujug leumpang gancang tina
teges, 1. awas, nénjo bener-bener; 2. és- tekor, kurang atawa teu mahi: Unggal bu-
asal cicing; bandingkeun tolonjong.

tu, bener, enya.
lan duit balanja téh mindeng tekor, ma- telepon, alat pikeun nyarita jeung batur

neges-neges, ngawas-ngawas, nyidik-
nan nyésa mindeng kurang, teu mahi.
nu jauh maké tanaga listrik ngaliwatan

keun ku panénjo. teku, lemesna tina tuur; bandingkeun de-
kawat.

dulur teges, dulur bener, saindung-sa-
ku, tapak deku.
nelepon, ngagunakeun telepon.

bapa, dulur pet ku hinis. tekuk, nekuk, motongkeun beuheung ata- telepisi, televisi, 1. alat pikeun mencar-

sabrayna teges, sabrayna misan, lain
wa nikelkeun barang panjang deukeut
keun sora saperti radio dibarengan ku

sabrayna mindo atawa mintelu.
puhuna.
gambarna; 2. pesawat pikeun narima

tegesna, éstuna, hartina, saenyana:
ditekuk maung, ditarajang maung,
pencaran televisi (1), buktina saperti bi-

Iman tegesna percaya ka Allah ka Ra-
sarta digégél lebah punduk.
oskop ukuran leutik.

sulna jsté.; hartina atawa saéstuna. tel, kecap panganteur pagawéan kana an- teles, patelesan, samping nu dipaké man-

tegesing, estuning: Nyi Putri Purbasari
tel atawa tetel.
di ku awéwé di tempat nu nembrak; le-

tegesing mulya manah, sabar jeung ta-
tul-tel (seuneu atawa béja), cara nu
mesna babaseuh.

wekal.
amburatel, tel ka ditu, ka dieu. televisi, telepisi .
tegor, negor, ngageunggeureuhkeun, tela, taneuh beulah waktu katiga lila. telih, sarupaning kantong handapeun beu-

ngageuing. telah, nelah, katelah, boga ngaran nu-
heung hayam jeung bangsa manuk lian-
tegra, ditegrakeun, ditembrakkeun; ban-
rutkeun panyebut jalma réa: Dr. Moh.
na, tempat ngumpulna kahakanan nu di-

dingkeun negrak.
Hatta nelah Bung Hatta, jalma réa sok
teureuy.
teguh, bedas, kuat.
nyebut Bung Hatta ka Dr. Moh. Hatta.
telih meuting, sarupaning kasakit ha-

kateguhan, kawedukan, élmu kabedas-
katelah ku anak, disebut ku jalma réa
yam nu dilantarankeun ku ngendekna ka-

an jeung supaya teu teurak ku pakarang;
nurutkeun ngaran anak: Pamajikan Pa
hakanan dina telih liwat waktu samistina.

weduk.
Adin katelah Ma Ocih, sabab anakna telik, awas nepi kana bubuk leutikna; ban-

neguh, ngabadé, nyebutkeun perkara
ngaran Ocih.
dingkeun tilik.

nu can nyata ku kira-kira: neguh tuturu- telas, nelasan, lemesna tina maéhan.
jurutelik, sepion, mata-mata.

cingan, ngabadé, nyebut eusina tuturu-
ditelasan, dipaéhan.
telik pangindra jala (basa bujangga),

cingan. teleb, anteb.
jurutelik.

kateguh, kabadé, kapanggih eusina
nelebkeun, neken atawa neueulkeun; telon, ditelon, dicampuran ku cai jsté. su-

atawa maksudna.
harti injeuman, ngantebkeun omongan.
paya jadi rada loba (citéh nu medok teu-
tejek, jejek, sépak (ku dampal suku). telebug, tolombong gedé.
ing, susu jsté.).
tekan, tinekan, tinekanan, tepi ka nu di- teleg, neleg, neureuy atawa ngalegleg.
pertelon, telu.

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

TA - TAGIH TASJID - TAWAR TINGGUR – TITIK
TAGIWUR - TAJI TAWARUK - TÉH TITIMPLIK – TOGÉL
TAJIL - TALAK TÉHÉR - TÉMBONG TOGÉNCANG – TOMPÉR
TALANG - TALI TÉMBRÉS - TÉRÉ TOMPLOK – TONJOL
TALIGANCA - TAMBALUNG TÉRÉH - TEGÉK TOONG – TOTOG
TAMBANG - TAMPI TEGÉL - TELON TOTOK – TU
TAMPIAN - TANDA TELOR - TENGEN TUA – TUKANG
TANDAK - TANGGAL TENGER - TEREBANG TUKEUR – TUMA
TANGGALUNG - TANGKARAK TEREGOS - TEULEUM TUMALAPUNG – TUNA
TANGKAY - TANJUNG TEULEUNG - TIBRA TUNANGAN – TUNGTIK
TANPA - TAPOK TICATROK - TILAS TUNGTUN – TURUGTUG
TAPRAN - TARÉPTÉP TILAWAT - TIMU TURUG – TUTUG
TARÉTÉS - TASIK TIMUN - TINGGAR TUTUH – TUYUNG