Kamus Basa Sunda ( SIKEP - SILOKA )


haran atawa maok (barang).
pasékon, wancahan tina pasikuan, pa- silét, péso silét, sarupaning péso cukur

nyikatan (cau), ngalaanan cau tina tu-
rabot tukang kai jsté. paranti netepkeun
nu leutik sarta kacida ipisna, gagangna

ruyanana sasikat-sasikat.
juru 90°.
misah, teu lila kapakéna tapi moal matak
sikep, 1. tagog jeung gerakna badan dina
masékon, ngawungan juru 90°.
kakeureut (mimiti dijieun ku K.C. Gilette,

diuk, nangtung jsté.: hadé sikep; 2. pa-
siku siwulu-wulu, rerempon, panara-
urang Amerika, maot taun 1932).

madegan: Kumaha sikep rayat kana
jang musuh jsté. silem, teuleum, tilem: kapal silem, kapal nu

aturan "Keluarga Berencana?" sikup, singkup, panyodok, ngaran para-
bisa maju bari teuleum di jero laut atawa
sikepan, dangdanan kalungguhan.
bot paranti nyodokan keusik, apu, karikil
samudra.
siki, 1. bagian bubuahan anu umumna sok
jsté. sileman, siluman.

jadi mun dipelakkeun; 2. barang nu siga sila, 1. diuk saperti kabiasaan pandita-pan- silep, kasilep, kasawur; sawur.

siki: siki panon, bagian panon nu siga si-
dita baheula nu keur muja-semédi, nikel- sileungleum, nyileungleum, nyirekem-

ki (buleud sarta teuas); 3. bilangan kana
keun suku duanana handapeun pingping
an endog supaya megar (hayam jeung

barang (leutik): sasiki, sahiji atawa hiji:
nu didéngkakkeun; 2. dasar: pancasila,
bangsa manuk séjénna); harti injeuman,

muncang, térong, kemir, endog jsté.
lima dasar Républik Indonésia, 3. budi
teu naék kelas (murid sakola).

sikian, ngandung siki.
atawa ahlak: susila, hadé ahlak; sabalik- sileura, sirung hui boléd tina beuti nu ting-

sisikian, rupa-rupa siki.
na tina dursila.
galeun di kebon (di sawah).
siklak, nyiklak, nyingkab atawa muka.
medal sila (kekecapan), ninggalkeun silib, omongan anu malibir.

disiklakkeun, dibukakeun atawa dising-
pasamoan lantaran ambek atawa ngara-
nyilib, ngungsi, pindah saheulaanan ka

kabkeun (kulambu, gardéng jsté. atawa
sa wirang.
tempat nu aman.

kulit bagian awak nu dioperasi).
ngijing sila béngkok sembah (pari- silih, ganti.
sikluk, (tempat) jauh ti kota, sarta rada
basa), teu satia ka dunungan.
disisilihan, digantian, dibéré gantina:

hésé disabana. silah, batur atawa sobat: Ki Silah, Ki So-
teu beunang disisilihan, embung diganti-

ti suklakna ti siklukna, ti tempat-tem-
bat; silah aing, batur kuring, manéh dé-
an ku barang atawa jelema séjén.

pat nu jarauh.
wék, diwancahkeun jadi silaing.
kasilih, kaganti atawa kaéléhkeun.
siksa, nyiksa, nganyenyeri, milaraan ata- silaing, silah.
jati kasilih ku junti, jati.

wa ngahukum ku nganyenyeri awak ba-
pasilaing-silaing, silihsebut silaing lan-
Silih Mulud, ngaran bulan kaopat taun

tur.
taran kacida conggahna.
Hijriyah nu ngaganti bulan Mulud.

siksaan, hukum jasmani atawa rohani. silalatu, 1. lemesna tina huis; 2. ruhak ba-
silihteunggeul, pabales-bales neung-
siksik, nyiksik, ngeureutan ipis atawa
rang nu harampang tina durukan atawa
geul.

lembut.
ti nu kahuruan, nu ngarapung, kabawa
silihbéré, pabales-bales barangbéré

disiksik dikunyit-kunyit, dicacag
ku hawa panas mun geus pareum rupa-
jsté.

diwalang-walang (babasan), dihukum
na bodas kawas huis. silinder, 1. barang nu bangunna buleud

beurat pisan, dihukum pati. silangkob, ngaran tutuwuhan sarupaning
panjang, sarta ukuran pongpokna sarua
siksik-melik, belik atawa belikan.
tepus
pisan; 2. bagian mesin mobil jsté. nu si-
siku, 1. bagian leungeun palebah sambung- silanglang, langlang.
ga silinder, tempat nimbulkeun tanaga

an tulang handapeun peupeuteuyan; 2. silantang, hujan silantang, hujan nu
pikeun ngagerakkeun bagian séjén nepi

ngaran ukuran panjang: sasiku = ± 40
teu nepi ka bumi (katebak angin), ngan
ka mobil jsté. bisa maju.

cm, sarua jeung panjangna leungeun ko-
kadéngé sorana wungkul. silir, ngaran sarupaning igel ketuk tilu.

lot tina siku nepi ka tungtung jajangkung. silat, penca, maénpo.
kasilir, kabawa atawa katiup (ku angin).

nyiku, 1. nyigeung atawa ngabadug ku
basilat, licik, teu jujur: rejeki meunang
sumilir, ngahiliwir (angin)

siku; 2. masékon, ngawangun juru 90°.
basilat, rejeki beunang jalan teu halal, Siliwangi, Prabu Siliwangi, jujuluk Raja

kasiku, 1. kabadug ku siku batur; 2.
jalan licik.
Pajajaran.

harti injeuman, ngarandapan cilaka, lan-
pilem silat, pilem nu pinuh ku nu ta-
Divisi Siliwangi, salahsahiji divisi TNI

taran cenah meunang bebendon ti karu-
rung maén silat, asal ti Cina.
anu sabagian gedé diwangun ku putra-

hun jsté. silaturahmi, mimitran atawa hubungan mi-
putra Sunda.

sisiku, siku-siku, 1. kai atawa awi jsté.
mitran jeung kawargian: malem silaturah- silo, teu pati awas, lantaran sérab.

sateukteuk pikeun ngawewegan raraga
mi, riungan ti peuting pikeun ngaraket- siloka, sindir, basa atawa carita pesék-

imah jsté.; 2. ngaran pakarang tina beu-
keun mimitran; Megatkeun silaturahmi
keun.

si paranti nakis paneunggeul batur, sok
kaasup dosa gedé, mutuskeun mimitran
nyilokakeun, ngalambangkeun atawa

disebut ogé cabang.
atawa babarayaan matak doraka.
méré siloka.

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

SA - SABUN SAWARGA - SÉÉL SILUMAN - SINEUREUT
SABUT - SAH SÉÉNG - SÉMPÉK SING - SIPAT
SAHA - SAKING SÉMPÉR - SÉOK SIPIL - SIRILIK
SAKIT - SALAKAY SÉOR - SÉSÉKÉLAN SIRINDIL - SIT
SALAKI - SALIARA SÉTAN - SEDEP SITA - SOGOK
SALIB - SAMA SEDIH - SELEGON SOGOL - SONGONG
SAMAD - SAMBÉH SELEK - SEMPAL SONGSOÉNG - SORODOT
SAMBOJA - SAMPOYONG SEMPET - SENGIR SOROG - SREK
SAMPULUR - SANGGAL SENGIT - SEPRÉ SRENG - SUGAN
SANGGALANGIT - SANGSANG SEPUH - SESER SUGEMA - SUKUN
SANGSARA - SAPI SESETIL - SEUBEUH SUKUR - SUMBRAH
SAPIH - SARAT SEUBYÉK - SEUSEUH SUMBU - SUNGAPAN
SARATI - SAPIS SEUSEUL - SIDEM SUNGÉ - SURAT
SARSAN - SASTRA SIDEUHA - SIKAT SURAWUNG - SUSUG
SATÉ - SAWANG SIKEP - SILOKA SUSUH - SWATANTRA

Kamus Basa Sunda ( SIDEUHA - SIKAT )

sideuha, diuk di handap (émok atawa sila)
ku polah urang: Ulah nyingsieunan bu-
bung atawa bangbara nu upamana ka-

bari leungeun sabeulah dipaké nulak
dak, bisi jadi borangan!
gebah sok ngaluarkeun haseup (bodas)

awak.
singsieuneun, lila ngarasa sieun lanta-
bau pahang; 2. ngaran sato sabangsa
sidi, sampurna, senang.
ran geus ngarandapan cilaka atawa meu-
ganggarangan, sok ngaliang sarta nu

purnama sidi, buleud pisan (bulan
nang wirang.
sok ngaluarkeun hawa bau matak lieur

purnama).
pikasieuneun, matak sieun batur.
pikeun ngajaga dirina: Ku puak sigung

sidiwacana, kecap nu sampurna atawa sieup, pantes, sari atawa cakep: Mojang
mah anjing nu ngudag ogé lieureun.

ucap nu nimbulkeun rasa senang.
Sunda leuwih sieup maké samping jeung sih, 1. pasihan; lemesna tina pamére; 2.
sidik. 1. bener, salahsahiji sipat Nabi Mu-
kabaya, tibatan maké erok.
wancahan tina asih atawa kasih: sih pi-

hammad saw; 2. tétéla, henteu samar.
dipasieup, diréka supaya leuwih alus
welas, asih nu mikarunya; sih kurnia,

nyidikkeun, ngabuktikeun supaya hen-
atawa leuwih sari.
asih nu méré kurnia jsté.; 3. si.

teu samar.
masieup, nyurupkeun tatabeuhan, bisi
sisihna, sapaméréna.

disidik-sidik, diawas-awas, ditelek-te-
sumbang. sihir, pagawéan atawa hasil pagawéan nu

lek. sieur, kutu hayam, biasana hayam nu keur
teu kaharti ku akal ku ngagunakeun jam-
siduru, sidéang, cicing deukeut seuneu
nyileungleum.
pé pamaké jsté. nu diharamkeun ku aga-

tamba tiris.
sieuran (awéwé) (harti injeuman), ku
ma.

siduru isuk (kekecapan), nyunatan bu-
saliwat katénjona teu kaasup geulis, ta-
élmu sihir, élmu gaib saperti teluh, wi-

dak teu maké raraméan, sarta teu on-
pi mun dilelek-lelek tegep; sabalikna tina
saya jsté.

dang-ondang.
sari gunung.
nyihir, ngagunakeun sihir.
Siem, Siam, Muangthai; payung, sepat, sifat, sipat. sihoréng, horéng.

waluh. siga, jiga. sihung, 1. huntu nu bangunna méncos an-
sieng, hieng, kecap anteuran kana sora
teu asa jeung jiga, jiga.
tara huntu hareup jeung caréham, nu

jamparing atawa pélor nu malibir deu- sigar, beulah.
tétéla pisan di sato galak; 2. bilangan ba-

keut ceuli.
sigar tengah, sinigar tengah, basa-
wang bodas nu siga sihung: sasihung,
siet, kecap panganteur pagawéan kana
jan, ibarat nyokot jalan tengah, teu ka-
sahiji, sasénggéh.

maju atawa hiber kacida gancangna.
leuleuwihi tapi teu matak hina.
sihungan, boga sihung; harti injeuman,

suat-siet, maju ka ditu ka dieu kalawan sigarét, roko bodas, roko buatan pabrik,
boga kakawasaan gedé pangaruhna.

kacida gancangna (mobil, motor, kapal-
bungkusna ku keretas.
aya di sihung maung (babasan), loba

-udara, dadali). sigay, sarupaning tarajé tina awi saleun-
hubungan jeung gegedén, jadi babari

ngan sasiet, ngan sakolépat, ngan sa-
jeur paranti naékan kawung.
meunang pitulung.

keudeung: Ku kapal-udara jét mah, ti Ja-
disigayan, diterapan sigay (tangkal ka- siih, sénggéh suku hayam jago jsb. nu siga

karta ka Bandung téh ngan sasiet!
wung atawa tangkal kai anu hésé ditaék-
sihung paranti ngabintih.
sieuh, kecap anteuran kana ngagebahkeun
anana lantaran upamana gedé teuing
kasiih, kabintih ku siih.

hayam jsté.
teu katangkeup). siit, ngaran sarupaning sato dina dongéng

nyieuhkeun, ngagebahkeun (hayam sigeg, sigeug, sinigeg, sinigeug, kapa-
nu lain-lain.

jsté.); harti injeuman, nundung, teu
hung, teu bisa neruskeun pagawéan
kajeun paéh jadi siit (kekecapan),

meunang deukeut (jelema).
atawa lalampahan.
awéwé nu teu niat boga salaki, mun lain

ngawur kasintu, nyieuhkeun ha-
sigegkeun, sigeugkeun, tunda heula
ka nu jadi panyileukanana.

yam (paribasa), ngaméménan deu-
(carita, lalakon). sikat, 1. parabot paranti ngaberesihan

ngeun-deungeun ari baraya diapilain- siger, perhiasan sirah pikeun awéwé tina
atawa méréskeun barang, dijieunna tina

keun.
pérak atawa emas nu biasana ditarétés
bulu injuk jsté. bangunna rék siga sisir:
sieum, hieum: handeuleum sieum, handeu-
ku permata, dipakéna nengahan tarang.
sikat sapatu, sikat paranti ngaberesihan

leum nu hieum; siang. sigeug, sigeg.
sapatu atawa ngahérangkeun sapatu nu
sieun, 1. sebér, teu wani, teu kaduga sigeung, kasigeung, kasénggol, kadupak
geus disemir; sikat buuk, sikat paranti

nyanghareupan: sieun jurig, sieun di nu
ku leungeun; harti injeuman, katodél ra-
méréskeun buuk; 2. bagian tina turuyan

poék, sieun maot jsté.; 2. horéam: si-
sa haté.
cau: sasikat atawa sahoya, dua jajar

eun méméh pék, sieun dicarékan, sieun sigit, cakep, pantes (lalaki); bandingkeun
cau nu ngahiji gagangna saperti huntu

teu lulus ujian, jsté.
segut.
sisir (biasana 14 siki).

nyingsieunan, sina sieuneun ku omong- sigrong, agréng sarta gedé (gedong jsb.).
nyikat, ngaberesihan atawa méréskeun

an, ku dilelewang atawa sina sieuneun sigung, 1. ngaran sato sabangsa bang-
ku sikat; harti injeuman, méakkeun kada-

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

SA - SABUN SAWARGA - SÉÉL SILUMAN - SINEUREUT
SABUT - SAH SÉÉNG - SÉMPÉK SING - SIPAT
SAHA - SAKING SÉMPÉR - SÉOK SIPIL - SIRILIK
SAKIT - SALAKAY SÉOR - SÉSÉKÉLAN SIRINDIL - SIT
SALAKI - SALIARA SÉTAN - SEDEP SITA - SOGOK
SALIB - SAMA SEDIH - SELEGON SOGOL - SONGONG
SAMAD - SAMBÉH SELEK - SEMPAL SONGSOÉNG - SORODOT
SAMBOJA - SAMPOYONG SEMPET - SENGIR SOROG - SREK
SAMPULUR - SANGGAL SENGIT - SEPRÉ SRENG - SUGAN
SANGGALANGIT - SANGSANG SEPUH - SESER SUGEMA - SUKUN
SANGSARA - SAPI SESETIL - SEUBEUH SUKUR - SUMBRAH
SAPIH - SARAT SEUBYÉK - SEUSEUH SUMBU - SUNGAPAN
SARATI - SAPIS SEUSEUL - SIDEM SUNGÉ - SURAT
SARSAN - SASTRA SIDEUHA - SIKAT SURAWUNG - SUSUG
SATÉ - SAWANG SIKEP - SILOKA SUSUH - SWATANTRA