| 1. Obahna Suku | ||
| jéngké | = | ngangkatkeun keuneung nepi ka napak ku ramo suku. |
| najong | = | ngeunakeun (ramo) suku kalawan ngagentak kana barang jst. |
| nalapung | = | nyépak (bal jst.) ka luhur ku tonggong suku (sanggeus dialungkeun |
| heula). | ||
| nalipak | = | nyépak ku dampal suku. |
| néjéh | = | nyépak ku suku nu tukang (kuda, kaldé jst.). |
| ngajejek | = | nincak barang ngagentak ku dampal suku. |
| ngaréngkas | = | ngahalangan léngkah batur ku suku urang (sina labuh). |
| nincak | = | napakkeun suku. |
| nokér | = | ngésérkeun barang ngagentak ku suku rada ka gigir atawa ka tu- |
| kang. | ||
| nyépak | = | ngeunakeun suku kalawan tanaga kana barang (bal jst.). |
| 2. Obahna Leungeun | ||
| gagaro teu ateul | = | gagaro tukangeun ceuli, nandakeun bingung atawa keuheul. |
| garo ganyang | = | gagaro saluar awak. |
| garo maling | = | gagaro bari teu sadar, keur saré. |
| garo singsat | = | gagaro bari nyingsat, lantaran geus teu sabar atawa lantaran am- |
| bek (awéwé). | ||
| garo | = | gagaro, ngeruk-ngerukkeun ramo leungeun (kuku) kana kulit lebah |
| nu ateul. | ||
| gupay | = | ngagupay, ngobahkeun leungeun tanda nitah nyampeurkeun, nya- |
| lukan ku isarah leungeun. | ||
| gugupay | = | ngobahkeun leungeun tanda mileuleuyankeun (nu indit atawa nu |
| ditinggalkeun). | ||
| malédog | = | ngalungkeun batu jst. kalawan tarik, kana sato (anjing jst.). |
| mencét | = | neueulkeun atawa ngadempétkeun indung leungeun jeung curuk |
| kana barang bagian awak jst. | ||
| mencétan | = | neueul-neueulkeun indung leungeun kana awak batur nu karasa |
| carangkeul atawa nyareri, sangkan cageur. | ||
| meureup | = | ngeupeulkeun leungeun. |
| meureupan | = | ngeupeulkeun leungeun diacung-acung, nangtang atawa ngajak |
| geulut ka batur. | ||
| nakis | = | nahan paneunggeul batur ku leungeun, supaya ulah keuna kana |
| awak. | ||
| nakol | = | neunggeulkeun barang teuas ku leungeun kana barang sején (na- |
| kol bedug, nakol goong jst.). | ||
| naleukeum | = | nempatkeun leungeun atawa siku duanana nu dipaké nahan |
| awak kana méja, kana barang nu malang. | ||
| nampiling | = | neunggeul pipi batur ku dampal leungeun. |
| nanggeuy | = | mawa barang dina dampal leunggeun ditamprakkeun, leungeuna |
| tina semet siku sina ajeg (nanggeuy baki jst.). | ||
| nangkeup | = | ngadekkeun barang jst. kana dada bari ngeukeupkeun leungeun |
| duanana (ilaharna dilakukeun kana jelema). | ||
| nangkeup harigu | = | nempatkeun leungeun duanana sina julat-jalit dina harigu. |
| nangkeup sirah | = | nyekel sirah beulah tukang ku leungeun duanana nu ramona di- |
| pacorokkeun. | ||
| néké | = | ngetrok sirah atawa tarang batur ku tonggong ramo nu ditikel- |
| keun. | ||
| nepak | = | ngeunakeun dampal leungeun atawa ku dampal ramo opatanana. |
| neunggeul | = | ngeunakeun leungeun sakuat-kuatna supaya batur nyerieun. |
| ngajembél | = | nyiwit rosa ku indung leungeun jeung tengah-tengah curuk. |
| ngaléng | = | nyangkolkeun leungeun kana leungeun batur nu aya di gigireuna |
| palebah taktak. | ||
| ngarameus | = | ngarames, ngalembutkeun barang ku ramo limaanana jeung dam- |
| pal leungeun. | ||
| ngarawu | = | nyokot barang (laleutik) ku dua dampal leungeun nu diréndéng- |
| keun sarta dikewungkeun. | ||
| ngarongkong | = | nyodorkeun leungeun (awak milu obah) pikeun nyokot barang nu |
| rada anggang, teu katepi bari diuk. | ||
| ngélék | = | barang bawa dina kélék didempét ku peupeuteuyan. |
| ngéprét | = | 1. ngobahkeun leungeun baseuh digentakeun supaya cai nu nara- |
| pel ngaracleng; 2. ngobahkeun leungeun (ramo limaanana) nga- | ||
| gentak kana awak batur (biasana kana beungeut) supaya nyeri- | ||
| eun. | ||
| ngeupeul | = | nyekel barang dina leungeun nu keupeulkeun (barang digenggem |
| ku ramo limaanana). | ||
| ninjul | = | nekenkeun tungtung curuk kana awak batur, biasana kana cang- |
| kéng. | ||
| noél | = | ngeunakeun tungtung curuk kana awak batur, maksudna méré bé- |
| ja atawa méré isarah. | ||
| nonjok | = | ngeunakeun peureup kalawan tarik. |
| nungkup | = | nutupan nu molongo ku leungeun, nutupan sungut nu keur heuay. |
| nunjuk | = | nuduhkeun ku curuk. |
| nuyun | = | nungtun, nyekelan leungeun budak jst. dibawa leumpang. |
| nyabok | = | nampiling, neunggeul pipi batur ku dampal leungeun. |
| nyakar | = | ngoét tapi leuwih parna ku kuku kabéhanana. |
| nyawuk | = | nyokot barang (laleutik: beas, keusik jsb.) ku ramo kabéhanana |
| jeung dampal leungeun sakaligus. | ||
| nyewol | = | nyokot atawa ngalaan ku leungeun rada loba (nyewol sangu, nye- |
| wol pais lauk jsb.). | ||
| nyintreuk | = | ngabetrikeun tungtung jajangkung kana awak batur (biasana kana |
| ceuli) supaya nyeurieun; kana sato leutik (sireum, laleur jsb.) su- | ||
| paya paéh. | ||
| nyiwit | = | ngeunakeun indung leungeun jeung tengah-tengah curuk (nyapit) |
| kana awak batur supaya nyeurieun. | ||
| nyokél | = | mukakeun barang, peti jsb. anu teu bisa dibuka ku alat saperti ku |
| linggis, obéng gedé jsb. | ||
| nyokot | = | mindahkeun barang tina tempatna, boh jauh boh deukeut, ku leu- |
| ngeun pikeun dipaké, didahar jsb. | ||
| nyolék | = | nyokot atawa ngalaan barang beyé/leuleus (sangu jsb.) ku ramo |
| atawa ku parabot, séndok jsb. | ||
| nyolok | = | ngasupkeun barang nu panjang kana liang; ngasupkeun curuk ka- |
| na liang irung jsb. | ||
| nyomot | = | nyokot barang saeutik ku tungtung ramo (beas, tipung, sangu jsb.). |
| sidakep | = | merenahkeun leungeun duanana kana dada. |
| 3. Obahna Sirah | ||
| dangah | = | sirah rada ditanggahkeun. |
| gideug | = | gigideug, ngobahkeun sirah ka kénca ka katuhu, setengah muih, |
| tanda embung. | ||
| godeg | = | ngobahkeun sirah dina keur ngigel nurutkeun wirahma gamelan, |
| palebah sora goong. | ||
| gogodeg | = | ngobahkeun sirah sabarah kali, nandakeun héran atawa embung. |
| lieuk | = | ngalieuk, ngobahkeun sirah ka kénca atawa katuhu lantaran aya |
| nu diténjo jsb. | ||
| lunggak-linggek | = | ngalinggek sababaraha kali, peta awéwé nu gumeulis atawa ogo. |
| ngaheluk | = | ngaheruk, sirah tungkul baé lantaran susah, bingung, atawa éra. |
| ngaléhléh | = | sirah ngulahék, teu bisa ngajegkeun sirah lantaran capé atawa |
| gering ripuh. | ||
| ngalinggek | = | ngobahkeuh (ngagilekkeun) sirah rada ka gigir, peta nu ngigel la- |
| mun rék malik. | ||
| tanggah | = | nénjo ka luhur bari ngagerakkeun sirah, supaya beungeut nyang- |
| hareup ka nu diténjo. | ||
| tungkul | = | sirah rada ngeluk bari nénjo ka handap. |
| unggeuk | = | tunggkul sakeudeung tuluy cengkat deui, nandakeun daék, panuju. |
| 4. Obahna Panon | ||
| beunta | = | panon muka. |
| kiceup | = | ngiceup, ngagerakeun biwir panon luhur sakeudeung sina antel |
| kana biwir panon nu handap. | ||
| mélétét | = | beunta saeutik. |
| melong | = | nénjo lila ka batur bangun aya maksud kurang hadé. |
| meureudeuy | = | kikiceupan atawa kucap-kiceup (kerep) lantaran sérab atawa ka- |
| peureupeunan jsb. | ||
| molotot | = | ngabeuntakeun panon satakerna, nandakeun ambek, sieun jsb. |
| muncereng | = | molototkeun panon bari ambek. |
| mureleng | = | 1. mencrong nuturkeun gerak nu di pencrong; 2. panon nénjo ka lu- |
| hur (méh kana halis), nu rék maot. | ||
| nelek-nelek | = | ngawas-ngawas, ngilikan kalawan telik, enya-enya. |
| nempo | = | nunjukeun panénjo ti tempat nu diwatesanan (ti lawang panto, ti- |
| na jandela jst.) ti jero ka luar atawa sabalikna pikeun nénjo saru- | ||
| paning barang jsb. | ||
| nénjo | = | 1. ngagunakeun panon ditujukeun kana sarupaning barang, jalma; |
| 2. bisa ngagunakeun panon sakumaha mistina; sabalikna tina lo- | ||
| long. | ||
| nénjoan | = | ngilikan. |
| nénjokeun | = | ngawaskeun. |
| ngadelék | = | ngagilerkeun panon lantaran ngéwa atawa teu resep. |
| ngadilak | = | ngagilerkeun panon lantaran ambek atawa api-api ambek (biasa- |
| na awéwé). | ||
| ngarérét | = | nénjo ka gigir saeutik, nénjo ku juru panon. |
| ngiceupan | = | méré isarah ku kiceup. |
| noong | = | ngahaja nempo perkara nu saeunyana teu meunang diténjo tina |
| liang leutik (liang konci, mata bilik jsb.). | ||
| palatat-pélétét | = | rarat-rérét bari méré semu (lalaki ka awéwé atawa sabalikna). |
| peupeureuman | = | meureumkeun panon (nu rék saré). |
| peureum | = | nutupkeun biwir panon (nu saré) sabalikna tina beunta. |
| peureum hayam | = | peureum meueusan, bisa kénéh nénjo, api-api peureum. |
| popolotot | = | ngomong tarik (ambek) bari molotot ka batur. |
| téténjoan | = | barang-barang nu katénjo. |
| 5. Obahna Biwir/Sungut | ||
| balem | = | 1. ngarapetkeun biwir nu luhur nu handap; 2. teu ngomong, teu mi- |
| lu ngobrol. | ||
| calangap | = | ngangah, mukakeun sungut (rék ngahuap jsb.). |
| calawak | = | sungut calangap kacida gedéna. |
| imut | = | seuri leutik, seuri ukur ku kunyeumna biwir, henteu nyoara. |
| imut kanjut | = | imut ku jalan ngariutkeun biwir. |
| imut ngagelenyu | = | imut rada lila lantaran kayungyun ku polah batur. |
| jebi | = | ngobahkeun biwir handap sina ka hareup, tanda teu panuju ata- |
| wa rék ceurik. | ||
| kéom | = | kényom, imut rada ka gigir biwirna. |
| kunyam-kunyem | = | ngobahkeun biwir kawas nu ngomong tapi teu nyoara. |
| lewa-lewé | = | biwir jebéw rék ceurik. |
| manyun | = | biwir monyong lantaran ambek atawa susah. |
| nyéréngéh | = | seuri teu nyoara tapi némbongkeun huntu. |
| nyeungseurikeun | = | seuri ditujukeun ka nu kalakuanana teu parok jeung batur. |
| renyah-renyéh | = | umat-imut lantaran bungah atawa éra. |
| renya-renyu | = | ngobahkeun biwir tanda rék ngomong atawa ceurik ditahan kénéh. |
| rényoh | = | ngarényohan, ngobah-ngobahkeun biwir sina monyong saperti |
| monyét anu ngambek. | ||
| seuri | = | ngedalkeun rasa suka, bungah atawa resep ku sora ngahahah, |
| ngehkey jst. | ||
| seuri konéng | = | seuri maur, seuri rada éra, nyeri, sedih, upamana tas ceurik atawa |
| tas ngambek. | ||
| seuri leutik | = | seuri ditahan atawa seuri jero haté. |
| seuseurian | = | seuri lila. |
| 6. Obahna Awak | ||
| diuk | = | nempatkeun awak ku bujur bari sila, émok, nyanghunjar jst. |
| jijingklak | = | awak kawas nu igel-igelan lantaran meunang kabungah. |
| malik | = | ngagerakeun badan 180°, nepi ka nyanghareup ka nu tadi ditu- |
| kangeun. | ||
| nangkarak | = | ngedeng, tonggong di handap. |
| nangkuban | = | ngedeng, tonggong di luhur; sabalikna tina nangkarak. |
| nangtung | = | napak kana taneuh jsb. sarta sakujur awak ajeg. |
| ngadapang | = | nangkuban tapi dada diangkat ditahan ku suku. |
| ngadayagdag | = | nyarandé bari rada ngadangheuak sarta ngalonjorkeun suku sa- |
| perti dina korsi males. | ||
| ngalanggir | = | lalanggiran, nangkuban atawa ngadapang bari suku semet tuur |
| dikaluhurkeun duanana kawas langgir. | ||
| ngalangsud | = | nanggkuban bari maju ku tanaga siku (budak nu rék diajar ngoron- |
| dang; perjurit nu ngadodoho bari ngadeukeutan musuh jst.). | ||
| ngarandang | = | leumpang ku tuur jeung leungeun cara sato. |
| ngedeng | = | ngagolérkeun awak di enggon, dina samak jst. biasana maké ang- |
| gel. | ||
| nyanda | = | nyarandé (kana tumpukan anggel) bari nyanghunjar saperti awé- |
| wé nu hudang ngajuru. | ||
| nyangsaya | = | nyarandékeun awak kana bantal, tihang jst. lantaran capé jsb. |
ngan pikeun pangajaran! hanya untuk pembelajaran! just for learning!