A. Ngaran Wangunan
|
|
- Babancong, wawangunan leutik rada
luhur di sisi alun-alun, minangka
|
|
panggung paranti
gegedén (baheula).
|
|
- Bagan, saung ranggon di laut,
paranti pamayang ngala lauk (masangkeun
|
|
sirib atawa jaring),
di Banten disebutna bagang.
|
|
- Balandongan, adegan saheulaan pikeun
narima sémah atawa tempat ka-
|
|
monésan (hiburan
jsb.) di nu kariaan.
|
|
- Balé, adegan wangunan.
|
|
- Balé bandung, tempat ngabandungan
paréntah raja.
|
|
- Balé désa, kantor pamong désa jeung
tempat kumpulan rayat désa.
|
|
- Balé kambang, iimahan nu diadegkeun
luhureun cai émpang jsb.
|
|
- Balé kota, kantor walikota.
|
|
- Balé watangan, kantor pangadilan.
|
|
- Bédéng, imah leutik atawa imah
dipétak-pétak pikeun pagawé leutik upa-
|
|
mana di kontrak
entéh, proyék wangunan jsb.
|
|
- Bédéng, tempat pabinihan karét,
kopi, entéh jsb.
|
|
- Bénténg, wawangunan nu tohaga pikeun
nahan panarajang musuh.
|
|
- Bui, panjara, pangbérokan, tempat
ngerem jeung ngadidik jelema-jelema
|
|
nu meunang hukuman.
|
|
- Elos, adegan nu biasana tara
dibilikan sabudeurna, paranti nyimpen ba-
|
|
han piimaheun.
|
|
- Garduh, wawangunan leutik sisi jalan
tempat kaamanan atawa tempat
|
|
pangreureuhan nu
ngaronda.
|
|
- Gedogan, Istal, kandang kuda.
|
|
- Gedong, imah alus, biasana imah
témbok.
|
|
- Gedong songko, kabupatén (imah
bupati) baheula.
|
|
- Gosali, wangunan tempat digawé
panday.
|
|
- Gudang, wawangunan anu biasana lega
ublug-ablag pikeun neundeun ru-
|
|
pa-rupa barang.
|
|
- Hanggar, gudang gedé ublug-ablag di
palabuan, atawa wawangunan tem-
|
|
pat ngampihkeun
kapal, minangka garasi.
|
|
- Imah, wangunan tempat pamatuhan
jalma.
|
|
- Jobong, kamar atawa imah leutik nu
némpél di imah batur.
|
|
- Joglo, saung atawa adegan leutik.
|
|
- Jongko, kios, adegan basajan
paranti dagang.
|
|
- Kadaton, karaton, gedong
pangcalikan ratu (raja).
|
|
- Kaputran, bumi putra raja.
|
|
- Kaputrén, bumi para putri (di
karaton).
|
|
- Karapyak, kandang munding jsb. anu
dikurilingan ku pager.
|
|
- Kobong, kamar leutik.
|
|
- Langgar, tajug, masigit, masjid leutik,
tempat salat jeung diajar ngaji
|
|
Kur'an.
|
|
- Leuit, gudang paré (geugeusan nu
biasana aya hareupeun imah).
|
|
- Lio, adegan paranti nyieun kenténg
atawa bata.
|
|
- Masjid, adegan gedé paranti salat
|
|
- Masjid agung, masjid gedé nu aya di
kabupatén
|
|
- Masjid jami, masjid nu teu sabaraha
gedéna, nu aya di unggal tempat, pa-
|
|
ranti salat
(jumaahan).
|
|
- Pakandangan, kandang gedé atawa
kumpulan kandang-kandang.
|
|
- Pakuwon, pakarangan katut imah boga
sorangan.
|
|
- Pagupon, kandang japati.
|
|
- Palalangon, saung luhur di sisi
leuweung paranti ngintip sato nu diboro
|
|
atawa di huma paranti
tunggu huma.
|
|
- Pandapa, babagian anu biasa bolongor
(teu dibilikan) jadi mangrupa te-
|
|
pas hareup
kawadanaan, kabupaten jsb. paranti masamoan, nayuban jsté.
|
|
- Paranjé, kandang tempat meuting
hayam.
|
|
- Poporogok, imah leutik sarta
lumayan, siga saung.
|
|
- Ranggon, saung nu luhur pisan
kolongna atawa saung di luhur tangkal kai
|
|
paranti ngintip sato
boroan jsb.
|
|
- Régol, panto lawang pakarangan,
biasana panto gedé.
|
|
- Saung, adegan leutik sarta lumayan
siga imah, di sawah atawa di kebon,
|
|
paranti reureuh jsb.
|
|
- Saung lisung, saung paranti nyimpen
lisung atawa paranti nutu.
|
|
- Sorondoy, wangunan leutik nu
ditémpélkeun ka imah, dipaké nyimpen kai,
|
|
parabot nyawah jsté.
|
|
- Warung, wawangunan tempat nu dagang
kadaharan jsté.
|
|
B. Wangun Suhunan Jeung
Adegan
|
|
- Badak heuay, potongan wawangunan
henteu make wuwung, pasambungna
|
|
hateup tukang jeung
hareup saperti badak heuay.
|
|
- Bapang, potongan imah panjang teu
maké juré, disebut ogé potongan hal-
|
|
teu.
|
|
- Buka palayu, adegan (imah jsb.) anu
nyanghareup ka panjangna.
|
|
- Buka pongpok, adegan anu nyanghareup
ka pondokna.
|
|
- Capit gunting, potongan wangunan
imah anu tungtung suhunanana maké
|
|
awi atawa kai
dicagakkeun kawas gunting rék nyapit.
|
|
- Jogo anjing atawa tagog anjing,
saung nu tihangna ngan dua di hareup hung-
|
|
kul.
|
|
- Julang ngapak, wangun suhunan jiga
julang nu keur ngapak.
|
|
- Lilimasan, hateup imah nu siga
piramida.
|
|
- Parahu kumureb, suhunan imah nu
saperti parahu nangkub.
|
|
- Suhunan ngapak, suhunan anu rata (ku
beton), henteu nyungcung cara ku
|
|
kenténg atawa eurih
jsb.
|
|
C. Wangun/Parabot Paranti
Meuntas
|
|
- Cukang, kai atawa awi saleunjeur
atawa leuwih luhureun susukan, solokan
|
|
atawa walungan
leutik.
|
|
- Jambatan, wangunan nu ngahubungkeun
dua sisi wahangan, dijieun tina
|
|
kai atawa beusi.
|
|
- Jambatan gantung, jambatan nu maké
tihang pangdeudeul, siga rawayan
|
|
ngan leuwih tohaga.
|
|
- Kurutug, sasak tina kai.
|
|
- Rawayan, sasak nu teu maké tihang
(siga jambatan gantung).
|
|
- Sasak, siga cukang ngan kaina/awina
leuwih réa, luhurna aya nu sok maké
|
|
dadampar awi meunang
nganyam kerep siga kikis.
|
|
- Érétan, parahu atawa rakit paranti
meuntaskeun jalma, nu meuntaskeuna-
|
|
na narik éta parahu/rakit ku cara mapay (muntangan)
balantara, nya éta
|
|
tambang, hoé atawa
kawat gedé nu dipanteng ti sisi ka sisi wahangan.
|
ngan pikeun pangajaran! hanya untuk pembelajaran! just for learning!