|
han piceurikeun. |
|
sar masarakat nu pangpentingna; 5. po- |
|
aya bagja teu daulat (babasan), |
| daria, enya-enya, henteu léléwodéh. |
|
ko: Undang-Undang Dasar; 6. abong |
|
meunang bagja tapi teu jadi kaberkahan |
| darigama, urusan atawa perkara nu diwe- |
|
(kecap panyambung): Dasar lain milik, |
|
atawa teu tulus meunang bagjana. |
|
nangkeu jeung dilarang ku nagara: Mun |
|
geus beunang ogé, maké leupas deui. |
daun, 1. bagian tutuwuhan anu lalambar- |
|
hayang salamet dunya ahérat, ulah sok |
|
laklak dasar, bébéakan: nyarékan lak- |
|
an, umumna warna héjo, alat pikeun |
|
ngalanggar aturan agama jeung dariga- |
|
lak dasar. |
|
ngambekan jeung nyadiakeun bahan ha- |
|
ma. |
|
dadasar, 1. lelemah: Nu teu boga da- |
|
kaneun: Daun cau sok dipaké bungkas- |
| darih, cidarih, tajin, cai panggodogan bé- |
|
dasar agama, moal ngarasa dosa miga- |
|
bungkus.; 2. barang nu siga daun: daun |
|
as: Orok nu teu nyusu sok dibéré cidarih |
|
wé masiat; 2. nyadiakeun tempat pi- |
|
ceuli, daun méja. |
|
béas beureum digulaan. |
|
keun neundeun barang dagangan di la- |
|
sakésér daun (babasan), babari lapar |
| daring, padaringan, pabéasan, wadah |
|
tar pasar atawa sisi jalan (nu dagang |
|
deui (budak). |
|
atawa tempat neundeun béas. |
|
jémprak). |
|
dikompétdaunkeun (kekecapan), di- |
|
padaringan kebek (kekecapan), repok |
dasi, 1. panglengkep pakéan lalaki nu dite- |
|
hurunsuluhkeun, disamarutkeun jeung nu |
|
nu alus, bakal moal kakurangan rejeki. |
|
rapkeun kana beuheung kaméja; 2. pita |
|
boga dosa, padahal teu pipilueun. |
| daringanti, dongkol sabeulah (tanduk mun- |
|
atawa lamak sutra jsb. nu dicangreud- |
|
ngadaun ngora (babasan), némbong- |
|
ding). |
|
keun kawas dasi dina pakéan wanita ata- |
|
keun deui kamajuan, sanggeus ngalam- |
| darma, 1. kawajiban, papancén: Nu geus |
|
wa dina buukna jsté. |
|
an jaman mundur (daérah atawa kota). |
|
cukup lilana nyumponan darma nagara |
dasta, ngadastakeun, ngadeuheuskeun |
da'wah, ngajak-ngajak kana kahadéan nu- |
|
meunang pangsiun; 2. ngan sakadar, |
|
priyayi leutik ka pangagung. |
|
rutkeun ajaran agama. |
|
ngan ukur: Urang hirup di dunya darma |
dastar, sorban nu geus mangrupa kopéah |
dawam, biasa: Ari geus dawam mah, hu- |
|
wawayangan baé. |
|
minangka bendo. |
|
dang subuh-subuh téh ngeunah wé. |
| darubeusi, ngaran sabangsa racun. |
dat, 1. wujud: Dat Nu Maha Suci; 2. bahan |
dawet, ngaran sarupaning kadaharan tina |
| darugian, teu payaan, babari pundung: |
|
kimia: dat areng, dat haseum jsté.; 3. |
|
tipung, biasana dihéjoan ku daun suji, di- |
|
Ulah sok darugian kénéh, éra geus gedé! |
|
kecap anteuran kana nyembah: dat |
|
daharna maké kinca jeung cipati cara bu- |
| darukdek, dukdek. |
|
nyembah, cong nyembah. |
|
bur lemu. |
| Darul Islam, DI, ngaran nagara buatan |
datang, lemesna sumping, 1. nepi ka nu |
daweung, sikep: daweung ludeung taya |
|
Kartosuwiryo di Jawa Barat taun 1947 |
|
dijungjug atawa kana waktu nu tangtu: |
|
kasieun. |
|
waktu TNI hijrah ka Yogya. |
|
datang ka kota, datang ka imah, datang |
|
ngadaweung, diuk bari ngumbar inget- |
| darurat, usum darurat, usum sagala hé- |
|
ka isuk deui jsté.; 2. nyampeurkeun: Ari |
|
an sarta nénjo ka jauhna. |
|
sé lantaran teu aman jsté. |
|
aya perlu mah, datang geura ka dieu |
dawuan, tempat nyimpangkeun cai wa- |
|
aturan (undang-undang) darurat, |
|
éta jalma téh!; 3. kalakon atawa kaa- |
|
lungan sina ngocor ka lembur atawa ka |
|
aturan atawa undang-undang nu kapak- |
|
laman, bulan atawa taun nu bakal da- |
|
pasawahan: Ketua RT ngajak rayat ka |
|
paksa diayakeun satungtung teu aman |
|
tang. |
|
dawuan, ngoméan bendungan. |
|
atawa kaayaan henteu wajar (henteu |
|
datang katingali tarang, undur ka- |
dawuh, timbalan, 1. paréntah, pangge- |
|
normal); walurat. |
|
tingali punduk (kekecapan), dina pa- |
|
ro; lemesna tina omongan: sumuhun da- |
| darussalam, tempat nu aman jeung teng- |
|
mitan. |
|
wuh atawa sumuhun timbalan, enya |
|
trem, sorga. |
datar, 1. rata atawa lémpar; 2. sanada |
|
atawa bener omongan/paréntah anjeun |
| dasa, sapuluh. |
|
(harti injeuman): Sorana datar, teu ka- |
|
téh; 2. waktu hadé (dina paririmbon ata- |
|
dasawarsa, tepung taun kasapuluh. |
|
ciri ngandung rasa naon-naon. |
|
atawa palintangan): Tacan dawuhna |
|
kasadasa, ngaran mangsa kasapuluh ti |
|
tanah datar, padataran. |
|
mah, nu hajat téh tacan ngamimitian. |
|
26/27 Maret nepi ka 19/20 April, waktu |
datu, ratu. |
|
ngadago-dago dawuh (kekecapan), |
|
malawija. |
|
kadatuan, kadaton, karaton, pang- |
|
téréh maot, ngadagoan panyaur Pangé- |
| dasar, 1. bagian nu panghandapna: dasar |
|
linggihan ratu. |
|
ran. |
|
laut, dasar walungan, dasar bak, sakola |
|
tali datu, sabuk sabangsa épék. |
dawuk, hawuk, abu-abu: kuda dawuk, ku- |
|
dasar, pangaweruh dasar jsté.; 2. war- |
daulat, daolat, 1. kawasa; 2. berkah, ka- |
|
da nu ulesna abu-abu. |
|
na nu jadi latar warna séjén: Gambar bu- |
|
berkahan. |
|
dawuk ruyung, dawuk deukeut kana |
|
lan bintang konéng dina dasar héjo; 3. |
|
kadaulatan rayat, kakawasaan rayat |
|
hideung. |
|
watek, bakat: Éta budak geus boga da- |
|
(dina pamaréntahan). |
dawung, didawung, digunting, dipotong- |
|
sar rajin jeung berséka.; 4. tatapakan, |
|
didaulat, direbut kakawasaanana: Lu- |
|
ankeun supaya alus (kumis). |
|
pademén: Rumah tangga mangrupa da- |
|
rah nu teu kapaké bisa didaulat ku rayat. |
daya, tanaga, kakuatan. |