|
rumanggieung atawa jumarigjeug, leum- |
|
sajan. |
|
laman perkara nu matak susah. |
|
pang semu nu rék labuh lantaran kurang |
rancagé, cakep, loba kabisa sarta teteg |
randeg, ngarandeg, eureun dina keur lu- |
|
tanaga. |
|
haté. |
|
maku, lantaran sabab nu ngadadak, bia- |
| rampés, kecap anteuran pikeun ngajawab |
rancah, ranca. |
|
sana teu lila maju deui. |
|
sémah nu nyebut sampurasun atawa |
rancak, tempat neundeun kenong atawa |
|
rundag-randeg, sababaraha kalai nga- |
|
punten, maksudna: mangga calik. |
|
bonang gamelan. |
|
randeg. |
|
hirup dinuhun, paéh dirampés (ke- |
rancana, gogoda. |
|
Randegan, ngaran lagu dina pupuh Ki- |
|
kecapan), tanda geus pasrah, hirup ata- |
|
ngarancana, ngagoda atawa ngawisa- |
|
nanti. |
|
wa dipanjangkeun kénéh umur nuhun, |
|
ya. |
randokét, 1. raridu ku papakéan; 2. pen- |
|
geus nepi kana ajal baé mangga (pas- |
|
goda rancana, béka rancana, rupa- |
|
dék sarta montok, tapi alus katénjona |
|
rah). |
|
rupa gogoda, rupa-rupa pikasusaheun. |
|
(pangawakan awéwé). |
| rampid, dirampid, dibawa dibarengkeun |
rancang, rarancang, 1. rangkay; 2. win- |
randu, ngaran tangkal, biasana lempeng |
|
jeung barang-barang séjén: Duit, papa- |
|
cikan atawa partisan perkara anu kudu |
|
sarta luhur, dahan-dahanna lempeng ka |
|
kéan jeung perhiasan dirampid ku ga- |
|
dimusawarahkeun atawa nu kudu dipi- |
|
gigir (baplang), buahna ngahasilkeun ka- |
|
rong. |
|
gawé: rarancang undang-undang, atur- |
|
puk, kaina uduh, kulitna cucukan galedé: |
| ramping, 1. jangjing atawa lenjang (pang- |
|
an-aturan nu bakal jadi undang-undang, |
|
Mun di lembur kayu randu, mun di leu- |
|
awakan awéwé); 2. seukeut (péso jsb.); |
|
upama geus dimusawarahkeun sarta di- |
|
weung kayu dangdeur, dipaké pamikul |
|
sabalikna tina teungkeur: Sing ramping |
|
sahkeun; rarancang pembangunan, ru- |
|
bengkung, dipaké pangeret bingkeng, |
|
ngasah péso téh ulah sina teungkeur, |
|
pa-rupa pagawéan nu bakal digarap di- |
|
dipaké pancar teu ruhay, dipaké tihul |
|
sok babari mintul deui; 3. nyeuseup, |
|
na ngalaksanakeun pembangunan. |
|
ngajentut, (purwakanti) dina carita pan- |
|
gancang ngalelepna (heurap nu gedé |
|
ngararancang, nyieun rarancang. |
|
tun, ngagambarkeun lalaki nu euweuh |
|
panonna, leutik ubalanana). |
rancatan, alat paranti nanggung. |
|
pupurieunana. |
| rampog, bégal nu loba baturna. |
|
asa peunggas rancatan (babasan), |
rané, ngaran tutuwuhan nu sok jadi ku ma- |
|
ngarampog, ngagarong, ngabégal ata- |
|
leungiteun batur nu sok nalang dina pa- |
|
néh di gunung, sok dipaké papaés balan- |
|
wa maling terang-terangan sabada nu |
|
gawéan. |
|
dongan. |
|
boga barang ditandasa atawa sina teu |
rancingas, rancingeus, tangginas sarta |
ranéh, diranéh, disambat, dihiap-hiap, di- |
|
bisa walakaya. |
|
rakep. |
|
ogo. |
|
rarampog, babadog, mindeng ngaram- |
rancucut, cipruk, baseuh pisan. |
rangda, randa. |
|
pog. |
rancung, 1. ngaracung (ceuli sasatoan); |
rangga, ngaran gelaran pikeun pangkat |
|
sepi paling towong rampog (baba- |
|
sabalikna tina loyop atawa koplok; 2. |
|
wadana jeung sasamana. |
|
san), aman, kerta raharja. |
|
wadah uyah, kécap, cuka jeung pedes |
|
Rangga Gedé, Adipati Rangga gedé |
| rampohpoy, leuleus, taya tangan panga- |
|
nu ngarupakeun setélan dina méja ma- |
|
Bupati Sumedang, putra Geusan Ulun, |
|
wasa. |
|
kan. |
|
ramana Rangga Gempol. |
| rampung, 1. pegat atawa potong samasa- |
randa, awéwé nu geus diserahkeun atawa |
ranggaék, tandukan nu cagakan atawa |
|
kali (tali, jsté.); 2. anggeus. |
|
ditinggalkeun maot ku salakina. |
|
nu nyengklik. |
| rampus, rewog, beuki baranghakan (sa- |
|
rarandaan, lila jadi randa. |
|
uncal ranggaék, uncal jalu nu tanduk- |
|
to). |
|
randa bésrat, randa béngsrat, ku- |
|
na loba cagakna (tanda geus kolot). |
| rana, jayéng rana (basa bujangga), ja- |
|
lanjar, randa anu saenyana parawan ké- |
|
domba ranggaék, domba nu tanduk- |
|
ya ing rana, unggul di pangperangan. |
|
néh, tacan salulut jeung salakina méméh |
|
na geus nyengklik. |
| ranca, rawa, tanah handap nu salilana bé- |
|
diserahkeun. |
|
bangbung ranggaék, 1. bangbung nu |
|
cék atawa caian saperti di sisi basisir La- |
randakah, ngarandakah, ngarangkadak |
|
siga tandukan; 2. ngaran lagu (kawih) |
|
ut Jawa jeung di daérah Lakbok. |
|
(tatangkalan), loba dahanna nu nyalodor |
|
Sunda modéren; 3. sisindiran, embung |
|
ngaranca, jadi saperti ranca. |
|
ka gigir; sabalikna tina ngalenggeceng: |
|
bari daék (mojang nu balég tampélé). |
| rancabang, ngarancabang, (haté, pikir- |
|
Tangkal cangkokan biasa sok ngaranda- |
|
ranggaék saméméh tandukan (ba- |
|
an) cus-cos ka ditu ka dieu, henteu jong- |
|
kah, handap-handap geus loba dahan- |
|
basan), sawanda jeung beunghar mé- |
|
jon mikiran hiji perkara. |
|
na. |
|
méh boga atawa jeneng méméh pang- |
| rancag, ngaran cara leumpang kuda biasa. |
randamidang, ngaran sarupaning tutu- |
|
kat. |
|
lagu rancag, lagu basajan, teu diraéh, |
|
wuhan, pucukna sok dilalab, babari jadi |
ranggah, 1. ranggaék; 2. ngacungkeun |
|
teu maké sénggol. |
|
tapi teu lila hirupna. |
|
leungeun duanana, tanda taluk atawa |
|
dirancagkeun, dilagukeun kalawan ba- |
randap, ngarandapan, ngalakonan, nga- |
|
sumerah. |