|
akut-akut, 1. sababaraha balikan mawa- |
|
udara. |
|
piring alas, tobas, piring paranti dahar: |
|
an barang, biasana nu arénténg: Bantuan |
|
élmu alam, élmu kaayaan bumi jeung la- |
|
Geura sanguan piring alasna! |
|
akut-akut, Ceuceu rék pindah!; 2. ngaran |
|
ngit. |
|
alas peuntas, tanah sabrang. |
|
sato rerenggetan (serangga) anu sok ma- |
|
alam pikiran, jalan pikiran: Béda alam |
|
ngalasan, ngundeur atawa moro ka leu- |
|
wa mangsana kana liangna: akut-akut na |
|
pikiran Timur jeung alam pikiran Barat |
|
weung. |
|
suhunan nu boga teu nyaho-nyaho (kau- |
|
mah. |
|
kebon alas, minangka kekebonan di bu- |
|
linan). |
|
alam ramé, jaman kamajuan. |
|
ruan dirupakeun leuweung dina nurun- |
| ala, ngala, 1. néwak, metik, néangan jsté.: |
|
ngalaman, ngajamanan, ngalakonan, |
|
keun orok atawa sabangsa papajangan |
|
ngala lauk, ngala jambu, ngala suluh jsté.; |
|
ngarandapan: Kuring mah teu ngalaman |
|
dina nyunatan. |
|
2. néang, manggil: ngala paraji, ngala du- |
|
dibendo ka sakola. |
alat, parabot: Ngagambarna mah bisa, ngan |
|
kun; 3. ngabogaan sipat kawas kolotna: |
|
pangalaman, sakur nu kalakonan, ka- |
|
taya alatna; harti injeuman: Ulah beu- |
|
Béréhanana ngala ka bapana budak téh; |
|
randapan, kasaksian jsté.: Nu lampar mah |
|
nang dijieun alat ku musuh. |
|
4. nincak waktu: Bobotna téh geus ngala |
|
sok réa pangalamanana. |
|
alat nagara, aparatur nagara, tentara, |
|
ka sapuluh. |
|
alamin, sakumna: Rabul'alamin. |
|
polisi jsté. pikeun ngajaga kaamanan na- |
|
alaeun, geus meujeuhna diala: Suuk di |
alamat, 1. adrés; 2. tanda, ciri, totondé, |
|
gara. |
|
kebon tonggoh alaeun. |
|
jsté.: Lamun kekerenyedan dampal leu- |
alatan, lantaran: Paséa teu puguh alatana- |
|
bulan alaeun (kekecapan), geus ngan- |
|
ngeun kénca, ceuk tahayul alamat nampa |
|
na. |
|
dung salapan bulan. |
|
duit, ari kekerenyedan biwir panon mah |
alba, albiso, albasia, ngaran kai sabangsa |
|
pangala, pangasilan: Uyuhan bisa nga- |
|
alamat bakal ceurik. |
|
jeungjing. |
|
jeujeuhkeun, pangala sakitu. |
alang, tina kahalang, ngan dipaké dina ba- |
albasia, alba. |
|
wong becik ketitik, wong ala ketara |
|
basan: Kuring mah moal alang kumapa- |
albeum, sarupa buku anu eusina potrét, pa- |
|
(paribasa), kagoréngan mah awal-ahir gé |
|
lang mikahayang téh! |
|
rangko jsté. |
|
kabokér. |
|
moal kapalang, moal satengah-sate- |
albiso, alba. |
| alah, lah, aduh, nuduhkeun kanyeri, kateu- |
|
ngah. |
aljabar, élmu itungan maké bilangan jeung |
|
panuju jsté.: Alah na mana nyeri-nyeri |
|
teu puguh alang ujurna, (ngadongéng |
|
aksara pikeun ngaganti bilangan. |
|
teuing!; Alah aya ku réhé budak téh! |
|
teh) teu uni, teu bérés, teu ngaleunjeur, |
alé, ngaléan, mitembeyan mipit paré pibi- |
|
alah-alahan, aduh-aduhan. |
|
teu puguh salang-surupna; ujur. |
|
niheun: Sanggeus ngaléan, kakara prak |
|
luh-lah, nyebutkeun alah sababaraha |
alangah-éléngéh, seuri bari semu éra. |
|
diderepkeun. |
|
kali (nu aya kasusah): Ku naon ngan |
alangkara, pamohalan, mustahil. |
alem, ngalem, muji: Ulah padangalem teu- |
|
luh-lah waé? |
alap, ngalap, ngala, ngarah, néangan: |
|
ing budak téh, bisi jadi aleman. |
|
alah batan, alah manan, leuwih ti: Na |
|
Kudu bisa ngalap haté batur; Ngalap ber- |
|
aleman, pupujieun. |
|
aya épés meer alah batan budak manéh |
|
kah ka nu anyar datang ti Mekah; Si Anu |
|
pangaleman, 1. pamujian: Si Éta mah |
|
mah! |
|
ngalap élmu ka Ajengan Anu. |
|
budak pangaleman saréréa; 2. pangarah- |
| alaihisalam, mugi-mugi kénging rahmat, sok |
|
pangalapan, pangarahan, pangoloan: |
|
an: Ah, pangaleman waé muji sotéh. |
|
disinggetkeun jadi a.s.: Kangjeng Nabi Isa |
|
Entong percaya teuing ka Si Éta mah, je- |
aleng, aleng-alengan, ceurik tarik, sorana |
|
a.s. téh nabi saméméh Nabi Muhammad. |
|
lema pangalapan. |
|
rada embat, sarta lila: Ku naon éta budak |
| alak, alak paul, nu pohara jauhna dina cip- |
|
kalap, ilang akal: Nu teu pangger iman |
|
téh ceurik mani aleng-alengan kitu? |
|
taan urang: Sanajan kabur ka alak paul |
|
mah nandangan cocoba hirup téh sok |
ales, 1. épék; 2. tilam sebrak dina tong- |
|
ogé, moal burung disusul. |
|
kalap. |
|
gong kuda. |
|
alak-alak, ngaran tutuwuhan anu méh |
|
pangalap, pangbarep, kotakan nu pang- |
alesan, 1. sabab, lantaran: Naon alesanana |
|
sarupa jeung campaka, ngan kembangna |
|
deukeutna kana sungapan; sabalikna tina |
|
pang manéhna teu datang?; 2. sabab nu |
|
teu seungit. |
|
buntar. |
|
dijieun-jieun: Dasar Si Éta mah sok loba |
|
alak-alak cumampaka (paribasa), ni- |
alap-alap, dadali, manuk galak anu sok |
|
alesan. |
|
ru-niru atawa mapadani saluhureun: Alak- |
|
nyamber kadal, beurit, piit jsté. |
aleu, ngaleu, nyoara tarik, lambat bari die- |
|
alak cumampaka atuh mikahayang ka di- |
alas, 1. sangu katut deungeunna saurang- |
|
la-eli: Budak angon téh keur ngaleu baé |
|
nya mah, da lain tanding. |
|
eun: Kumaha geus mareunang alas?; 2. |
|
dina tonggong munding. |
| alam, 1. bumi-langit: Pangeran Nu Murbeng |
|
leuweung. |
aleut, ngaleut, leumpang ngantay: Nu rék |
|
Alam; 2, jaman, waktu: Di urang loba ké- |
|
dialas, diukuranan, dicageranan, diwa- |
|
kerja bakti ngaleut mapay sisi solokan. |
|
néh tali paranti titinggal alam Hindu; Alam |
|
tesanan: Barudak teh geus galedé ayeuna |
|
ngaleut ngeungkeuy ngabandaleut |
|
kuring keur budak mah acan aya kapal |
|
mah, teu kudu dialas. |
|
ngembat-ngembat nyatang pinang |