| barana, raja barana, dunya barana, |
baréra, 1. parabot ninun paranti ngeték; 2. |
|
pangan. |
|
harta-banda (duit, emas-inten jeung ba- |
|
parabot ngajeujeut heurap, lambit jsté. |
baringsang, bayeungyang. |
|
rang-barang nu marahal). |
barérang, kabarérang, milu kacarékan, |
barinjan, teu ngeunah, lantaran dua rasa nu |
| baranahan, loba anakna atawa turunanana: |
|
padahal teu boga dosa. |
|
tojaiah dihijikeun, upamana amis jeung |
|
Geus baranahan di dieu, moal daékeun |
barét, sarupa kopéah buleud, sok dipaké ku |
|
asin. |
|
balik deui ka kampung asalna. |
|
tentara, pramuka jsté. |
baris, 1. leumpang lobaan maké aturan nepi |
| baranang, kecap panganteur pagawéan |
baréto, waktu nu geus rada lila kaliwatna; |
|
ka bérés katénjona: tentara baris; baru- |
|
upamana kana béntang atawa kana lampu |
|
lemesna kapungkur atawa kapengker. |
|
dak sakola diajar baris; 2. kecap barang = |
|
loba nu caraang: Béntang baranang di la- |
barempug, badami. |
|
jajar, jajaran aksara: Tilu baris ti luhur |
|
ngit; Lampu baranang sapanjang jalan. |
bareng, sawaktu, sareujeung; lemesna sa- |
|
atawa ti handap; 3. tanda luhureun atawa |
| barandal, sabubuhan jelema jahat. |
|
reng. |
|
handapeun aksara Arab, pangjabar, |
| barang, 1. sakur nu aya wujudna: Barang |
barentis, barentus, baruntus, barudus, ka- |
|
pangjéér, paméés, pamaéh jsté: Aksara |
|
bahan saperti kai, beusi, batu jsté.; ba- |
|
sakit kulit nu teu sabaraha parnana, ting- |
|
Arab nu teu dibarisan disebutna aksara |
|
rang nyamu, saperti lawon; barang be- |
|
parentis laleutik. |
|
Arab gundul; 4. kecap katerangan arék, |
|
lah-pecah saperti piring, cangkir jsté.; 2. |
barentus, barentis. |
|
bakal: Taun hareup Emang baris jarah ka |
|
babawaan: "Aya barangna, Pa?" ceuk ke- |
barep, pangbarep, 1. lemesna tina cikal; |
|
Mekah; lemesna badé. |
|
nék beus; 3. kecap panyambung nuduh- |
|
2. pangtegepna jeung pangbisana (rong- |
barit, babarit. |
|
keun waktu: Barang datang ka imah, |
|
géng). |
barlén, 1. ngaran logam, bodas kawas né- |
|
breg baé hujan; 4. nuduhkeun teu tangtu |
|
kotakan pangbarep, kotakan nu nam- |
|
kel; 2. ngaran lagu gamelan. |
|
nu dipigawéna: barangbeuli, barangda- |
|
peu kana sungapan. |
barogod, borogod, ngabarogod, nalian |
|
har, barangjieun jsté. |
bareubeu, 1. warna bubuahan nu rék asak |
|
leungeun (bangsat upamana) duanana di- |
|
barang gelap, barang beunang maling. |
|
saperti jambu, rambutan; 2. bareureum |
|
hijikeun. |
|
barang bukti, nu bisa dipaké ngabukti- |
|
rék salésma (beungeut). |
barométer, alat pikeun ngukur tekenan ha- |
|
keun kajahatan. |
bareuh, beukah lantaran kasakit (bisul, in- |
|
wa. |
| barangasan, babari ambek. |
|
féksi, misalah). |
baron, gelar ménak di Éropa. |
| barangbang, baralak. |
|
babareuhan, ngaran kasakit (busung la- |
|
hirup kawas baron (kekecapan), hirup |
|
barangbang semplak, potongan diiket |
|
par), barareuh méh saluar awak (nu ge- |
|
royal. |
|
(ngampléh ka tukang). |
|
ring ripuh): Geus babareuhan kitu mah |
barong, singa barong, singa jaluna anu |
| barangsang, kabarangsang, ngarasa pa- |
|
boa téréh tepi ka ajalna. |
|
jamrongan. |
|
nas haté: Entong ngarasa kabarangsang |
bareuheudeun, samar polah, teu puguh |
|
bangbarongan, tiruan singa barong, ka- |
|
pédah batur geus dugdeg nyarieun imah. |
|
cabak lantaran pikiran ngadadak kagang- |
|
monésan dina arak-arakan. |
| baranyay, burinyay, kecap panganteur |
|
gu. |
|
barongsay, kamonésan bangsa Cina ma- |
|
pagawéan kana cahaya saperti kilat: Ba- |
bargas, parahu motor. |
|
ké bangbarongan jeung tatabeuhan. |
|
ranyay kilat, beledug gelap. |
bari, 1. kecap panyambung nuduhkeun nga- |
baru, 1. anyar; 2. ngaran duit heubeul: tilu |
| barat, kulon. |
|
lampahkeun dua pagawéan babarengan: |
|
baru, satalén, 25 sén. |
|
urang Barat, urang Éropa. |
|
Manéhna maca bari udud; 2. robah rasa- |
|
ngabaru, nganyaran (muka kebon jsté). |
|
angin barat, angin ti kulon. |
|
na, lantaran geus rada lila (kadaharan); |
|
pabaru, taun baru Maséhi atawa Cina. |
|
usum barat, usum gedé angin. |
|
3. kapandeurian: Béja geus bari éta mah! |
|
satalén tilu baru (babasan), sarua, ki- |
| Barata, Raja Astina anu ngarundaykeun pa- |
baribin, lemesna tina gandéng. |
|
tu-kitu kénéh: Kasebutna wé aya robah- |
|
ra-Kurawa jeung para-Pandawa. |
barieukeun, bingung milih, lantaran loba |
|
an, da buktina mah satalén tilu baru. |
|
Baratayuda (perang), perang antara |
|
teuing barang atawa kadaharan anu cop |
barubah, ngabarubahkeun, ngahésé- |
|
Kurawa jeung Pandawa (terah Barata). |
|
kana haté. |
|
keun: Sawios ari nuju kulem mah engké |
| baraya, sakur nu aya pancakakina; lemesna |
barik, burak-barik, ruksak sarta pasoléng- |
|
deui baé, bilih ngabarubahkeun. |
|
wargi. |
|
krah, upamana kota anu tas dibom. |
barubutan, bubututan heurap. |
| barébédan, rupa-rupa rurubed, rupa-rupa |
barikadeu, hahalang jajalaneun, biasana |
barucut, teu rata (kulit beungeut atawa kulit |
|
halangan: Nyakolakeun budak téh loba |
|
dina waktu perang. |
|
bubuahan) lantaran aya nu tingpencelut |
|
barébédanana pikeun nu kurang panga- |
baring, baring supagi (kekecapan), isuk |
|
ku kasakit. |
|
silanana mah. |
|
jaganing géto, dina waktu nu bakal da- |
barudus, barentis. |
| baréd, raheut déét, ngagurat. |
|
tang: Baring supagi, upama hidep geus |
baruk, kecap anteuran kana rasa héran, |
| baréno, ngaran tangkal kai. |
|
cumarita, poma ulah rék pindah pileum- |
|
kutan, karah: Baruk acan disunatan sage- |