|
terangan geus ditalak ku salaki. |
|
ti handapna. |
|
Lah, talété teuing tatanya téh, enggeus |
|
régél talak, régél. |
talar, nalar, ngalisankeun teu karana diba- |
|
wé pokona! |
|
tatalakan, ngucapkeun omongan nu |
|
ca (carita, guguritan, ayat-ayat Al Qur- |
talem, sarupaning baki buleud. |
|
ngandung harti megatkeun silaturahmi |
|
an jsté.) lantaran geus apal. |
|
kuéh talem, sarupaning kuéh dadakan |
|
upamana: Geus, semet dieu baé urang |
|
talaran, pangajaran nu kudu bisa dita- |
|
tina tipung atawa aci, ngasakanana di- |
|
duduluran téh, ti ayeuna ka hareup mah |
|
lar (hususna itungan). |
|
seupan. |
|
patanya gé ulah! |
|
panalar, pikiran atawa timbangan: jem- |
talenan, ngaran parabot dapur tina papan |
| talang, jalan cai tina awi, séng jsté. paran- |
|
bar panalar, loba élmu pangaweruh. |
|
kandel, paranti saksak-siksik jsté. |
|
ti nandéan cihujan tina suhunan atawa |
talari, tali-paranti, tapak-tapak: talari ka- |
taleukeum, naleukeum, nempatkeun |
|
ngocorkeun (meuntaskeun) cai luhureun |
|
ruhun, tali-paranti, adat kabiasaan ti- |
|
leungeun atawa siku duanana nu dipaké |
|
jalan atawa walungan. |
|
tinggal karuhun. |
|
nahan awak kana méja atawa kana ba- |
|
nalang, ngabantu migawé pagawéan |
talatah, 1. mihapé carita, ménta dipangne- |
|
rang nu malang. |
|
kolot jsté.: Di kampung mah budak SD |
|
pikeun carita ka batur pikeun nu aya di |
|
ditaleukeuman (méja jsté.), dipaké |
|
geus bisa nalang ka kolotna, ngarit, nga- |
|
tempat séjén; lemesna wiat; 2. omongan |
|
naleukeum. |
|
la suluh jsté.; bandingkeun nulung. |
|
batur nu kudu ditepikeun ka nu séjén: |
taleus, ngaran tutuwuhan sabangsa bo- |
|
nalang-nanggung (kekecapan), dila- |
|
Talatah Emang teu ditepikeun ka jinisna |
|
lang nu sok beutian, loba rupana, di an- |
|
rapkeun dina masalah nu taya piliheuna- |
|
da teu kasampak, ditepikeun ka bojona |
|
tarana nu kasohor taleus bogor. |
|
na, lantaran dilakonan teu dilakonan, sa- |
|
wé. |
|
taleus ateul, taleus nu beutina nimbul- |
|
rua matakna. |
|
katalatahan, kapihapéan carita: Ceuk |
|
keun rasa ateul kana tikoro. |
|
katalang, kabantu-bantu pagawéan ku |
|
A ka B : Kuring katalatahan ku Pa Lurah, |
|
ngaliarkeun taleus ateul (paribasa), |
|
anak jsté. |
|
Akang isukan diantos di balédésa. |
|
nyebarkeun omongan nu matak nimbul- |
|
nalangan, meuli barang keur batur anu |
talawéngkar, sesemplékan barang gaga- |
|
keun panyéréwédan atawa papaséaan. |
|
engkéna dibayar ku nu dipangmeulikeun. |
|
rabah (buyung, kenténg jsté.) |
|
kawas cai dina daun taleus (pariba- |
|
tatalang, gaganti, barang nu bisa jadi |
talawungan, pangelatan; kelat. |
|
sa), teu aya tapakna, teu diturut (nasé- |
|
tulung. |
talayah, katalayah, teu kaurus (anak |
|
hat, papatah atawa pangajaran). |
|
banda tatalang raga (kekecapan), di- |
|
atawa banda) nepi ka balangsak (anak) |
|
deukeut-deukeut anak taleus (ba- |
|
na perluna banda bisa dijual pikeun kasé- |
|
atawa teu kaala hasilna. |
|
basan), teu nyaho yén baraya, padahal |
|
hatan atawa kasalametan diri. |
talédor, lalawora, henteu tigin kana kawa- |
|
geus lila padeukeut imah. |
| talangké, harésé atawa antaré rék indit- |
|
jiban. |
tali, 1. barang leuleus tapi liat paranti bang- |
|
inditan; sabalikna tina tangginas: Ulah |
talék, nalék, 1. nanya bener-bener ka ba- |
|
kat-beungkeut, nyangcang jsté.; 2. ba- |
|
talangké atuh rék kana karéta api mah, |
|
tur sanggup henteuna nyumponan jangji |
|
rang nu siga tali; 3. talén: satali tiga |
|
satengah jam deui inditna! |
|
atawa kawajiban; 2. ngulik: nalék buku |
|
uang, satalén tilu baru; talén; 4. perka- |
| talangsara, katalangsara, ngarandapan |
|
(kitab), ngulik buku nepi ka kaharti eusi- |
|
ra nu dianggap jadi pameungkeut. |
|
sangsara, balangsak, upamana lantaran |
|
na. |
|
nalian, meungkeut atawa mageuhan ku |
|
ditinggalkeun maot ku kolot keur leutik |
|
patalékan, rupa-rupa jangji nu kudu di- |
|
tali. |
|
kénéh jsté. |
|
tedunan, saperti nu kudu diucapkeun ku |
|
nyandang tali, nyandang tatali, di- |
| talapakan, tempat atawa takajar titinggal |
|
pangantén lalaki sabada dirapalan. |
|
barogod, ditalian leungeun duanana (je- |
|
kolot atawa karuhun; bandingkeun ta- |
talén, ngaran duit logam baheula: satalén |
|
lema nu boga dosa). |
|
pak. |
|
= tilu baru = 25 sén = 1/4 rupia. |
|
katalian (harti injeuman), sasat aya tali |
| talapung, nalapung, 1. nyépak (bal |
|
satalén tilu baru (babasan), sarua, |
|
anu meungkeut: katalian ku pagawéan, |
|
jsté.), ka luhur ku tonggong suku (sang- |
|
taya bédana saeutik-eutik acan. |
|
kasengker dina laku lampah ku pagawé- |
|
geus dialungkeun heula); 2. harti injeum- |
|
talénan, duit talén: Cik, nukeuran saru- |
|
an; katalian ku kabarayaan, aya hu- |
|
an, teu hasil: Usaha téh nalapung, tong |
|
pia ku talénan. |
|
bungan lantaran baraya. |
|
diarep-arep hasilna. |
taléngténg, naléngténg, néangan kate- |
|
patali jeung ..., aya sangkut-pautna |
|
tumalapung, pipilueun nyarita ném- |
|
rangan, natanyakeun ka sababaraha je- |
|
jeung .... |
|
bongkeun pamadegan dina pasamoan. |
|
lema. |
|
tali ari-ari, sarupaning peujit anu nyam- |
|
lain jabung tumalapung, lain bébén- |
taléot, ngaran sarupaning hatong atawa |
|
bungkeun puseur orok jeung bali. |
|
jon, lain omong kosong atawa pangolo- |
|
surilit tina taneuh liket. |
|
talibandang, sarupaning tali perhiasan |
|
an. |
talété, cara nanyakeun sarupaning perka- |
|
atawa tanda kalungguhan militér, pulisi |
| talapok, kuku kuda nu sok diterapan beusi |
|
ra kalawan taliti, nepi ka bubuk leutikna: |
|
jsté. |