| tapran, usum tapran, usum hésé dahar- |
|
(babasan), sadia ngajalankeun parén- |
|
han sambel. |
|
eun, nepi ka loba nu langlayeuseun. |
|
tah. |
|
tarasi udang, tarasi tina hurang laut. |
| tapsir, katerangan: tapsir Qur'an, kate- |
|
moal ditarajéan (babasan), teu sieun |
taratas, naratas, (jalan) ngamimitian nyi- |
|
rangan ayat-ayat Qur'an dina basa Arab |
|
(wani): Montong nguntup teuing, da ma- |
|
eun jalan. |
|
atawa basa séjén. |
|
sing jangkung harelung ogé moal ditara- |
|
naratas kamerdikaan (harti injeum- |
|
napsiran, nerangkeun atawa ngaharti- |
|
jéan. |
|
an), daya-upaya ngudag kamerdikaan. |
|
keun nurutkeun pahamna: Lantaran bé- |
|
nété tarajé, nincak hambalan (pa- |
taratay, naratayan, (seuneu) nérétélan, |
|
da-béda napsiran ayat Qur'an jeung ha- |
|
ribasa), nurutkeun aturan panta-panta |
|
tul-tél mapay ngaléntab; harti injeuman, |
|
dis, timbul sababaraha aliran dina aga- |
|
kalungguhan nu disaranduan, mapay ti |
|
ngalobaan (pigawéeun): Tadina mah |
|
ma Islam. |
|
handap ka luhur. |
|
ngan rék ngaganti lalangit wungkul ruk- |
| taptu, isarah militér ku tarompét jsté. ti |
taraju, 1. timbangan kapas (baheula), ari |
|
sak kabocoran, ari ség bet naratayan, |
|
peuting, tanda yén perjurit-perjurit ku- |
|
nu dipaké beungbeuratna duit logam: |
|
usuk réa nu nobo, pamikul, pangeret ka- |
|
du ngampih ka tangsi (asrama). |
|
Nyuhunkeun (bobot pangayon) timbang |
|
roropok, kapaksa milu diganti. |
| tapuk, napuk, ngagembrong atawa |
|
taraju, nyuhunkeun pertimbangan nu |
taraté, ngaran tutuwuhan rawa, daunna |
|
areunteup bari rék nyeuseup atawa |
|
adil; 2. lemesna tina taktak. |
|
siga daun bolang, ngan baruleud, kem- |
|
nyeureud (nyiruan, teuweul jsb.). |
|
taktak taraju emas, taktak. |
|
bangna siga kembang tunjung, buahna |
| tar, kuéh: tar danas, kuéh nu dieusian ku |
tarak, tapa nyegah sapatemon. |
|
sikian, sok didahar; bandingkeun tun- |
|
salé danas; tarcis. |
tarampil, tangginas, rikat. |
|
jung. |
| tara, 1. wancahan tina teu ara; moal bisa |
taram-taram, bisa atawa ngarti meueus- |
tarawangsa, ngaran sarupaning tata- |
|
atawa moal kajadian; sabalikna tina sok |
|
an. |
|
beuhan nu dikését kawas rebab, tapi |
|
atawa osok; 2. méh rata, henteu mon- |
tarang, bagian sirah antara halis jeung wa- |
|
jangkung. |
|
téng; sabalikna tina suyuk (suhunan); 3. |
|
tes jadina buuk; lemesna taar. |
|
narawangsa, ngését (nabeuh) tara- |
|
sabagian tina beuratna, barang dagang- |
|
tarang baga, baga. |
|
wangsa. |
|
an lantaran bahan nu dipaké mungkus |
|
tarang hawu, bagian hawu luhureun |
|
ngarebab jangkung (sisindiran), na- |
|
atawa ngepak: Bruto dikurangan ku ta- |
|
sungutna. |
|
langsa. |
|
ra = néto, beurat kotor dikurangan ku |
|
datang katénjo tarang, undur ka- |
tarawas, ngaran bahan siga gula batu, ra- |
|
pamungkus jsté. = beurat beresih. |
|
ténjo punduk (paribasa), tatakrama |
|
sana haseum kesed, sok dipaké nyam- |
|
uyah tara téés ka luhur (paribasa), |
|
nu amit-amitan, némbongkeun yén taya |
|
puran celep ngarah pageuh (henteu |
|
maksudna: Sipat indung-bapa sok turun |
|
geuneuk-maleukmeuk atawa teu sérong |
|
gampang luntur), sok disebut ogé tewas |
|
ka anakna. |
|
salingkuh. |
|
atawa towas. |
|
dédéngé tara, kadéngé sawaréh ata- |
taranjang, ditaranjang, sataranjang, |
|
ditarawas, ditaratas, ditilasan tatang- |
|
wa dédéngéan anu teu pati tétéla. |
|
sitaranjang, témbong orat sabeuleu- |
|
kalanana pikeun jalan. |
| tarabas, satarabasna, saujratna, terus |
|
geunjeur, teu maké papakéan sacewir; |
tarawéh, salat sunat sabada salat Isa di- |
|
terang sarta teu diréka (nyarita). |
|
lemesna diwuwuda (jelema). |
|
na bulan Puasa nu meunang dilakukeun |
| taragal, naragal, nanya (nu boga dosa) |
|
naranjangan, 1. ngalaanan papakéan |
|
babarengan (barjama'ah). |
|
kalawan togmol atawa kasar, henteu |
|
batur, pangpangna nu nutupan orat; 2. |
tarcis, kuéh basah nu laleutik. |
|
malapah gedang. |
|
harti injeuman, mukakeun kaaéban batur |
tarék, wancahan tina tarékat. |
| tarahal, (jalan) hésé disorangna. |
|
hareupeunana jeung hareupeun pihak |
tarékah, jalan atawa akal, sok disebut |
| tarajang, narajang, 1. ngarontok kala- |
|
séjén. |
|
ogé akal-tarékah. |
|
wan maksud mergasa lawan atawa ma- |
|
kataranjangan, lésot samping atawa |
|
ditarékahan, diakalan, ditéangan pija- |
|
mangsan; 2. meneran atawa nincak: Mu- |
|
calana lain dihaja. |
|
laneunana supaya hasil maksud. |
|
rah (sandang) sotéh ceuk nu loba duit, |
|
goréng oncom sitaranjang (keke- |
tarékat, 1. jalan anu nuju kana maripat ka |
|
narajang nu heureut pakeun cara kuring |
|
capan), goréng oncom teu ditipungan. |
|
Allah; 2. kumpulan ahli tasaup: asup ta- |
|
mah nya mahal baé. |
tarapang, ditarapang, ditarétés; ra- |
|
rékat atawa asup tarék, jadi anggota |
|
katarajang kasakit, katerap kasakit. |
|
pang. |
|
kumpulan ahli tasaup. |
| tarajé, parabot tina awi jsté. paranti naék |
tarapti, bérés, sagala sadia pikeun indit: |
taréngtong (jalan atawa palataran), loba |
|
ka para jsté. maké 2 tihang jeung sawa- |
|
Ari rék nyaba kudu tarapti, bisi aya nu |
|
batu atawa cadas teuas jeung teu rata |
|
tara hambalan. |
|
tinggaleun. |
|
nepi ka hésé disorangna; bandingkeun |
|
narajéan, naékan maké tarajé. |
tarasi, délan, ngaran sambara tina lauk nu |
|
taringgul. |
|
tarajé nanggeuh, dulang tinandé |
|
diburukkeun, pangpangna sok dipaké ba- |
taréptép, ngaran tutuwuhan anu matak |