Kamus Basa Sunda ( TAWARUK - TÉH )


roti tawar, roti nu teu amis, asin meu-
gedé.
sawah; 2. nempo; lemesna ngalayad:

eusan.
tumawon, (susu nu anyar ngajuru) ra-
néang nu gering; 3. ngala, ngangkir:

panawar, panawa, jampé atawa ubar.
da nyeri lantaran bareuh ku cisusu.
néang paraji.

nawar, dipaké ku saluhureun ka sahan- tawu, nawu, miceun cai ku disiukan tina ku-
néangan, leumpang bari ngilik-ngilik ba-

dapeun, ménta harga nu leuwih murah
kulahan, parahu nu bocor jsté.
rang jsté. nu leungit atawa sugan mang-

tibatan kahayang nu dagang; lemesna tawur, duit nu diawurkeun ka nu musapir
gih barang nu dipikabutuh; lemesna ngi-

mundut: Dipundut dua ratus rupia, teu
loba di tempat kuburan karamat jsté.
lari atawa milari.

disanggakeun.
nawur, ngabagikeun sidekah ka nu mu-
moal néangan jurig teu kadeuleu

nawarkeun, (barang dagangan) supa-
sapir loba, saperti nu ngawur hayam;
(babasan), jurig.

ya aya nu meuli: Ilaharna di setatsion,
bandingkeun sawér. tébéng, nébéng, népong, ngaboncéng,

ari reg karéta api eureun téh mani ra- taya, robahan tina teu aya; euweuh.
milu ka batur kalawan teu mayar.

nyong nu nawarkeun daganganana.
taya dunya kinasihan (babasan),
tétébéng, panghalang, aling-aling.

nawaran (barang nu rék dibikeun), na-
euweuh barang nu dikorétkeun pikeun
nétébéngan, dihalangan ku bilik cabol

nya hayang henteu: Mang Didi nawaran
kabagjaan jalma nu dipikanyaah.
jsté.

ka Salim, "Bisi arék melak di buruan, kop
taya tangan pangawasa, tangan.
nébéngkeun (layar panghalang), ma-

tah binih cengkéh téh!" tayamum, wulu atawa beberesih ku ta-
sangkeun, mébérkeun.

nawaran dahar, ngajak dahar.
neuh suci jsté. lantaran euweuh cai ata- técé, tété.

tawar gatra, nawaran (ngajak) dahar
wa gering.
nécé, nété, nincak bari rada jéngké.

tamba henteu basa-basa acan; banding- tayoh, surup: Tayoh ka patutna, surup
tétécéan, anu sok ditécé (teu bisa sa-

keun ajak Jawa.
jeung patutna, nya goréng sopak nya
memena nincak, nepi ka kudu bari rada
tawaruk, tabaruk.
goréng lampah, keur patutna teu pika-
jéngké), upamana cadas nu nyangked
tawas, towas, tarawas.
resepeun téh, kalakuanana ogé pikacu-
saeutik dina gawir atawa géléwér jsté.
tawé, apu tawé, apu nu geus leungit kasi-
aeun. téép, patéép, pasesedek, padeukeut pi-

atna, geus laas: Apu tawé geus teu beu-
tayohna, kawasna: Tayohna mah éra
san nepi ka paadek.

nang dipaké némbok jsté.; bandingkeun
eun atawa éraeun tayohna mah, ka- téés, jadi beueus, baseuh, biasana lanta-

tawa.
wasna mah éraeun.
ran katiisan.
tawéhwoh, ngomong teu pati bener, lan- tayub, nayub, nayuban, kalangenan ngi-
uyah tara téés ka luhur (paribasa),

taran geus lémong ku kakolotan.
bing dina pépéstaan maké ronggéng bari
tara.
tawés, ngaran lauk cai, awakna meber, si-
nginum sayub. téga, luas, teu ngarasa karunya: Téga

sitna kawas pérak, babari mabok (peré).
ditayubkeun, (balong atawa situ) dibe-
ninggalkeun anak, teu ngarasa nyaah
tawekal, gedé haté lantaran percaya ka-
dahkeun sarta laukna diala ku singsaha
ka anak.

na kakawasaan Allah anu Murah tur
anu geus mayar karcis.
tégang, téga ing: Lali rabi tégang pati,

Asih, sabar dina nandangan cocoba. tayuman, ukiran.
luas ninggalkeun pamajikan jeung naroh-
taweuran, panyawéran; sawér. tayung, tiung atawa payung.
keun pati (bébéla ka nagara jsté.).
tawil, panjang: tawil umur, panjang umur.
nangtayungan, ngajaga kasalametan
tégaan, biasa téga ka batur.
tawing, nawing, ngagawing, ngagantung.
batur atawa rayat, saolah-olah mayung- tégang, téga.

nangtawing, nanjeur kawas nu nawing
an: Pamaréntah kudu bisa nangtayung- tégtog, négtog, 1. ngadupak sarta men-

(sisi jurang jsté. diténjo ti handap).
an rayat sakumna.
tal saeutik, tuluy maju deui: Catang nu
tawis, lemesna tina tanda atawa ciri.
tinayungan, pinayungan, ditangta-
palid négtog kana batu sisi walungan tu-

nawis, nanda atawa nandatangan.
yungan.
luy ngaléong deui; 2. meunang untung

nawisan, 1. sababaraha kali nanda (su-
satria tinayungan, payung.
leuwih ti sasari: Upama keur négtog mah

rat-surat jsté.); 2. lemesna tina nawar- téa, 1. kecap panganteb, maksudna nuduh-
batina sok aya rébuna.

an (ka saluhureun).
keun perkara nu geus teu asing deui pi- téh, 1. kecap panganteb: Naon éta téh?;

nawiskeun, 1. nandakeun, a. némbong-
keun nu dibawa nyarita: Éta téa!; Si Anu
bandingkeun Naon éta?; Kahayang téh,

keun tanda-tanda; b. ngasongkeun (su-
téa!; 2. Dina kalimah pananya hartina
cing atuh ulah sok mawa karep sorangan

rat jsté.) ménta ditanda; 2. nawarkeun.
"nu dimaksud ku nu nyarita": Naon téa?;
teuing!; bandingkeun kahayang Ema

katawis, kaciri atawa katara.
Saha téa?
(Apa); 2. méh sarua jeung téa: Ka ma-

tawis soca, tanda mata, kagegelan su- téang, néang, 1. indit kalawan maksud
na hayam téh? ... hayam (urang) téa.;

paya inget ka nu méré.
rék nénjo atawa hayang nyaho kaayaan
3. ngaran tutuwuhan anu pucukna sok
tawon, tiwuan, ngaran sarupaning nyiruan
sarupaning perkara: néang cai; néang
dikokolakeun, sarta tuluyna diseduh keur

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

TA - TAGIH TASJID - TAWAR TINGGUR – TITIK
TAGIWUR - TAJI TAWARUK - TÉH TITIMPLIK – TOGÉL
TAJIL - TALAK TÉHÉR - TÉMBONG TOGÉNCANG – TOMPÉR
TALANG - TALI TÉMBRÉS - TÉRÉ TOMPLOK – TONJOL
TALIGANCA - TAMBALUNG TÉRÉH - TEGÉK TOONG – TOTOG
TAMBANG - TAMPI TEGÉL - TELON TOTOK – TU
TAMPIAN - TANDA TELOR - TENGEN TUA – TUKANG
TANDAK - TANGGAL TENGER - TEREBANG TUKEUR – TUMA
TANGGALUNG - TANGKARAK TEREGOS - TEULEUM TUMALAPUNG – TUNA
TANGKAY - TANJUNG TEULEUNG - TIBRA TUNANGAN – TUNGTIK
TANPA - TAPOK TICATROK - TILAS TUNGTUN – TURUGTUG
TAPRAN - TARÉPTÉP TILAWAT - TIMU TURUG – TUTUG
TARÉTÉS - TASIK TIMUN - TINGGAR TUTUH – TUYUNG

Kamus Basa Sunda ( TASJID - TAWAR )

tasjid, tasdid.
gelas, minangka pisinna dina cangkir: Ari
tas bilik, muka bilik; bandingkeun taratas,
tasma, kacamata; lemesna kacasoca.
nyodorkeun gelas ka tamu ulah dilagar,
naratas.
tasripan, aturan ngarundaykeun kecap-
maké tatakan! tata-titi, tata.

kecap dina basa Arab. tatakrama, tata. tatit, kilat.
tata, bérés. tatal, bubuk kai atawa kai saeutik-saeutik tatu, raheut, keuna ku pakarang jsté. dina

natakeun, méréskeun, atawa merenah-
urut mapas, nuar, nampol jsté.
peperangan atawa kacilakaan nepi ka

keun, neundeun barang jsté. dina tem- tatalépa, pindah-pindah leungeun (ba-
ngaluarkeun getih.

patna masing-masing.
rang), ti jelema kahiji dibikeun ka nu ka-
nyekel sabuk milang tatu, ngadu ja-

nataan, nyebut hiji-hiji barang atawa
dua jsté.; harti injeuman, béja dibéja-
jatén, gelut atawa perang.

ngaran jelema jsté.
keun ka batur, tuluy ku ieu di béjakeun tauco, ngaran kadaharan (deungeun sa-

panata, pranata, aturan atawa panga-
deui ka nu séjén jsté.
ngu) tina kacang kadelé nu diasin heula,

turan.
ditatalépakeun, dioper-operkeun ata-
rasana pangsét, biasa dicoél ku sangu

pranatamangsa, mangsa.
wa dibéja-béjakeun ka nu séjén.
atawa seupan jsté.

tata-tata, tatan-tatan, ngatur-ngatur tatalieun, ngaran sarupa kasakit dina beu- ta'ud, 1. lapad anu maksudna nyalindung

atawa sasadiaan.
heung orok ngeleng beureum kawas ta-
ka Allah tina panggoda sétan; 2. ngucap-

tatakrama, aturan kahormatan atawa
pak nalian atawa kulit ramo suku beulah
keun lapad ta'ud.

kasopanan.
handap kawas raheut ku tali (peurih). taun, itungan waktu: sataun = 12 bulan =

tata-titi, tindak-tanduk, tingkah-laku tatalu, mimiti nabeuh gamelan waktu mang-
± 360 poé.

anu sopan.
gung di nu kariaan jsté.
naunan, mangtaun-taun.

tatabasa, paramasastra, gramatika. tataman, ngaran sarupaning sireum hi-
mendak taun, sidekah sataun sakali

hadé tata, nyaho sarta maké kasopan-
deung gedé saluhureun kararanggé,
dina tanggal maotna salahsaurang ang-

an.
ngégélna nyeri pisan (peurahan).
gota kulawarga (indung-bapa jsté.).

satata, saharkat, sadarajat: diuk sata- tatamu, lemesna tina sémah.
sataun landung, sataun leuwih.

ta, diuk di tempat nu sarua, tanda sa- tatanén, tani.
ulang taun, pangéling-ngéling tanggal

harkat (masing-masing dina korsi atawa tatangga, jelema nu imahna deukeut ka
lahir.

dina samak).
imah urang. taur, naur, mayar hutang.
tatab, ditatab, katatab, dipaké atawa
natangga, nganjang ka tatangga.
panaur, pamayar.

dicoba hiji-hiji taya nu kaliwat (papakéan tatan-tatan, tata.
taur rasa, ancaman rék males nyeri:

jsté.): Sagala kitab nu aya di pasantrén tatap, ditatap, diténjo, dialak-ilik: ban-
Awas mun sakali-kali deui, taur rasa,

ku manéhna geus katatab, geus kabaca.
dingkeun diteuteup.
nya!
tataban, papan kandel nu dipaké lanté
ditatap-diusap, dialak-ilik jeung diu- tawa, tawar, taya rasana.

imah panggung jsté.
sapan (barang anyar anu masih kénéh
ditawa, dijampé pikeun ngaleungitkeun

tataban kuda, lanté istal tina papan
dipikaresep).
pangaruh kasakit atawa panggawé ba-

kandel. tatapan, angklung sasetél, lobana genep.
tur.
tatag, lancar sarta tétéla, henteu gugup tatapi, tapi.
panawa, jampé atawa ubar.

(nyarita atawa maca). tatar, wewengkon, daérah: bandingkeun tawado, tawalo.

natag, ngeureut kulit kai supaya kaluar
latar: tatar wétan, wewengkon beulah tawajuh, ngadeuheus (murid ka guru).

geutahna.
wétan.
ditawajuhan (murid ku guru), dibéré
tatah, ngaran parabot tukang kai paranti
ditataran, dianteur heula sakarepna
katerangan poko élmu agama.

nyieun liang pasagi jsté.
(lauk nu geus nyanggut atawa langla- tawakup, hampura.

natah, ngagunakeun tatah.
yangan nu keur diadukeun jsté.) méméh
nawakup, ngahampura.

tatahan, beunang natah: batu tatahan,
dipulut. tawalo, tawado, handap asor, basajan.

batu beunang natah. tatarub, 1. ruruba; 2. riribug, ngeusian tawan, ditawan, diboyong (ku musuh).

tatah kuku, tatah anu tungtungna ke-
adegan saheulaanan, upamana anu tawap, towap, ngurilingan Kabah sababa-

rung kawas kuku ramo leungeun.
ngaruag imahna ngadagoan diadegkeun
raha kali, kaasup salahsahiji rukun mung-

kawas tatah (babasan), teu hideng so-
deui.
gah haji.

rangan (digawé) kudu dititah (diparén- tataruka, taruka. tawar, 1. rasa cai biasa, teu amis teu asin;

tah) baé. tatas, natas 1. (basa bujangga), bras,
2. tawa.
tatakan, tatakan gelas, langgan gelas,
terus atawa kebat: Néangan pati patitis,
cai tawar, cai walungan jsté.; lain cai

sabangsa pisin leutik paranti neundeun
nu natas ka kalanggengan; 2. muka: na-
laut.

                                                                 ←←←                →→→

A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Y

TA - TAGIH TASJID - TAWAR TINGGUR – TITIK
TAGIWUR - TAJI TAWARUK - TÉH TITIMPLIK – TOGÉL
TAJIL - TALAK TÉHÉR - TÉMBONG TOGÉNCANG – TOMPÉR
TALANG - TALI TÉMBRÉS - TÉRÉ TOMPLOK – TONJOL
TALIGANCA - TAMBALUNG TÉRÉH - TEGÉK TOONG – TOTOG
TAMBANG - TAMPI TEGÉL - TELON TOTOK – TU
TAMPIAN - TANDA TELOR - TENGEN TUA – TUKANG
TANDAK - TANGGAL TENGER - TEREBANG TUKEUR – TUMA
TANGGALUNG - TANGKARAK TEREGOS - TEULEUM TUMALAPUNG – TUNA
TANGKAY - TANJUNG TEULEUNG - TIBRA TUNANGAN – TUNGTIK
TANPA - TAPOK TICATROK - TILAS TUNGTUN – TURUGTUG
TAPRAN - TARÉPTÉP TILAWAT - TIMU TURUG – TUTUG
TARÉTÉS - TASIK TIMUN - TINGGAR TUTUH – TUYUNG